Kultowe meble nie tylko czasów PRL

Wzornictwo z czasów PRL, przez pewien czas zapomniane lub wręcz pogardzane, dziś zdecydowanie wróciło do łask. Praktyczne i stylowe elementy wyposażenia z dawnych lat dziś potrafią osiągać zawrotne ceny na portalach ogłoszeniowych, a ich repliki coraz częściej można spotkać w sklepach. Niektóre ze znanych niegdyś projektów to dziś prawdziwie kultowe meble, które będą stanowić ozdobę każdego mieszkania. Dowiedz się więcej!

Wzornictwo dawnych lat – czym się charakteryzowało?

PRL często kojarzy się z topornym wzornictwem, ciemnymi, przytłaczającymi wnętrzami, monotonią i szarością. Lata 50., 60. i 70. obfitowały jednak w znakomite projekty, które mają prawdziwie ponadczasowy charakter. Jest to czas, w którym zaczęto stosować nieużywane wcześniej materiały i nowatorskie metody tworzenia. Zawód projektanta został też wyraźnie odseparowany od działalności stricte artystycznej. Przedmioty użytkowe z tamtych lat były praktyczne, uniwersalne i nierzadko odkrywcze. Często wykorzystywano sklejkę i tworzywa sztuczne, z kolei blaty tworzono ze szkła lub laminatów.

Formy najmodniejszych mebli były proste. Chętnie stosowano obłe kształty. Fotele i kanapy najczęściej miały zwężające się ku dołowi drewniane nóżki, co nadawało im lekkości. Rozkładane wersalki czy meblościanki pozwalały do maksimum wykorzystywać ograniczoną przestrzeń mieszkaniową, szczególnie w rozwijających się miastach. Meble były solidne i ergonomiczne. Wiele z ówczesnych projektów znakomicie broni się także obecnie. Co więcej, są one nie tylko piękne, ale również funkcjonalne. Dlatego znakomicie sprawdzają się w codziennym użytkowaniu.

Ogromnym zainteresowaniem cieszą się także starsze kultowe meble – niektóre z nich zaprojektowane nawet ponad 100 lat temu i sprzedawane przez całe dekady! Obok bardzo wartościowego polskiego designu do rodzimych wnętrz trafiają także klasyki z całego świata, które wcześniej były niedostępne.

Najpopularniejsze modele kultowych mebli

Wiele projektów sprzed kilkudziesięciu lat doczekało się miana kultowych. Ich nazwy niejednokrotnie są rozpoznawalne nie tylko wśród miłośników wzornictwa retro. Poznaj kilka kultowych mebli nie tylko z czasów PRL.

Fotel Barcelona

Fotel Barcelona to klasyka modernistycznego designu, a jednocześnie bardzo wygodny mebel. Powstał na Wystawę Światową organizowaną w 1929 roku w Barcelonie. Projektanci niemieckiego pawilonu postanowili stworzyć królewski mebel do siedzenia – dosłownie, ponieważ przeznaczony dla króla i królowej Hiszpanii. Projekt miał nawiązywać do starożytnego tronu władców.

Ten kultowy już mebel ma chromowaną podstawę w kształcie litery X. Tradycyjnie przyczepionych jest do niej 17 skórzanych pasków, na których są mocowane pikowane oparcie oraz siedzisko. Całość powinna być oczywiście wykonana z najwyższą starannością. Oryginalny fotel Barcelona był wykonany z białej skóry, jednak później można go było kupić w wielu wersjach kolorystycznych. Do dziś zarówno oryginał, jak i inspirowane nim elementy cieszą się dużym uznaniem i pozostają ikonami modernistycznego designu.

Fotel Eames / fotel Louge

Fotel Eames został wprowadzony na rynek w połowie ubiegłego wieku, jednak nadal można go bardzo często spotkać w stylowych wnętrzach. Łączy bardzo ciekawy wygląd z niebywałym komfortem. Jest wykonywany z formowanej sklejki, a poszczególne jej elementy są połączone aluminiową ramą. Całość wieńczy skórzana tapicerka. Jest on zaprojektowany tak, że użytkownik przyjmuje pozycję półleżącą i czuje się „otulony” meblem. Początkowo był sprzedawany pod nazwą Lounge Chair (fotel Lounge), choć dziś znany jest bardziej jako fotel Eames (od nazwiska projektantów). Zwykle występuje z dopasowanym do niego podnóżkiem (otomaną), który dodatkowo zwiększa komfort użytkowania.

Fotel 366 / fotel Chierowskiego

Fotel 366 to natomiast jeden z najsłynniejszych projektów PRL-u przypisywany Józefowi Chierowskiemu. Ten bez wątpienia kultowy mebel świetnie wygląda również we współczesnych wnętrzach. Jest prosty i lekki w formie, a jednocześnie wygodny. Niskie siedzisko, szerokie oparcie, podłokietniki oraz miękka tapicerka zapewniają pełen komfort odpoczynku. Jednocześnie dzięki kompaktowym wymiarom sprawdza się nawet w niewielkich wnętrzach. Fotel Chierowskiego oryginalnie był produkowany z naturalnego drewna, dlatego do dziś przetrwało całkiem sporo egzemplarzy sprzed kilku dekad. Po lekkiej renowacji i wymianie obicia często wyglądają jak nowe. Wciąż produkuje się również fotele bazujące na oryginalnym projekcie, które cieszą się olbrzymią popularnością.

Krzesło Hałas

Tzw. krzesło Hałas to projekt bez nazwy z 1963 roku. Stworzył go prof. Rajmund Hałas – jedna z najwybitniejszych postaci polskiego wzornictwa. Mebel charakteryzuje się minimalistyczną formą. Ma smukłą konstrukcję, tapicerowane siedzisko i niskie, zaokrąglone oparcie. Dzięki temu jest ergonomiczne, a jednocześnie bardzo stylowe. Swojego czasu krzesło Hałas (lub jego modyfikacja) znajdowało się w niemal każdym polskim domu. Dziś wraca do łask i jest chętnie kopiowane przez producentów.

Stolik patyczak

Kolejną niewątpliwą ikoną PRL jest stolik patyczak. Tym mianem określa się meble na smukłych, zwężanych ku dołowi i ustawionych najczęściej pod lekkim kątem nogach. Oryginalny stolik patyczak miał podłużny blat z zaokrąglonymi krawędziami i był nazywany również jamnikiem. Doczekał się wielu wariacji. Do tej kategorii zalicza się m.in. kultowy projekt Rajmunda Hałasa o nazwie Kawa i Papierosy. Ma on blat o nieregularnej, obłej formie z kontrastową krawędzią boczną i trzy smukłe, „rozjeżdżające się” nogi. Wszystkie kultowe meble tego typu są dziś cenione i poszukiwane.

Komoda jamnik

Komoda „jamnik” to podłużny, niski mebel na smukłych nóżkach. W dawnych latach najczęściej wykańczana „na wysoki połysk”, dziś występuje w wielu wariantach. Najczęściej składa się z trzech segmentów w formie szuflad lub szafek. To bardzo pojemny i praktyczny mebel, który jednocześnie dzięki swojej formie nie przytłacza wnętrza. Wyjaśnia to, dlaczego cieszy się popularnością również we współczesnych czasach.

Fotel uszak

Fotel uszak to jeden z najpopularniejszych dziś modeli. Można go rozpoznać dzięki charakterystycznemu oparciu. Prawdopodobnie projekt ma swoje początki już w XVI wieku. Jego konstrukcja miała chronić przed chłodem panującym we wnętrzach. Uszaki są niezmiennie popularne od wielu lat, a ich poszczególne warianty nie różnią się od siebie znacząco. Świetnie wyglądają zarówno w stosowanych, jak i w żywych barwach. Dodają elegancji każdemu pomieszczeniu, a jednocześnie są po prostu przyjemne w użytkowaniu i bardzo komfortowe.

Fotel Muszelka

Doskonale znane jest natomiast pochodzenia fotela „Muszelka”. Został on zaprojektowany przez Teresę Kruszewską w 1956 roku. Jego charakterystyczna, minimalistyczna forma jest bardzo rozpoznawalna. Siedzisko jest wykonane z jednego płata giętej sklejki. Na oparciu znajduje się igielitowy oplot, który ukrywa łączenie krawędzi. Całość oparta jest na charakterystycznych dla tego okresu smukłych, rozchylonych nogach. Co ciekawe, krzesło Muszelka nigdy nie weszło do seryjnej produkcji. W późniejszych latach zaczęto natomiast produkować wzorowane na nim modele – najczęściej tapicerowane. Dziś można kupić wiele mebli inspirowanych tym nowatorskim projektem.

Meblościanka

Zestawienie najpopularniejszych kultowych mebli nie może się obejść bez królowej PRL, czyli meblościanki. Przez kilkadziesiąt ostatnich lat była kojarzona głównie z najbardziej topornym wydaniem PRL. Ciężka, masywna, kanciasta meblościanka to jednak niezwykle praktyczne rozwiązanie. W podzielonej na dobierane zgodnie z zapotrzebowaniem segmenty zabudowie można było zmieścić ogromną ilość przedmiotów codziennego użytku.

W przeszklonych witrynach najczęściej eksponowano kryształy, wytworne zastawy lub rozmaite sentymentalne pamiątki, a w szafkach i szufladach chowano dosłownie wszystko – od ubrań, poprzez obrusy i pościel, aż po rozmaite „przydasie”. W meblościankach często ukryte były również barki (niekiedy przekształcane w damskie toaletki) oraz chowane półkotapczany.

Coraz wyższe ceny mieszkań i wzrastające koszty kredytów sprawiają, że wielu Polaków musi pogodzić się z mieszkaniem na niewielkiej przestrzeni. W związku z tym powrót bardzo praktycznych i pojemnych meblościanek do łask nie powinien nikogo dziwić. Współcześnie wyglądają one jednak zupełnie inaczej – są lżejsze w formie, solidnie wykonane, często wykorzystują nowoczesne systemy zawiasów czy prowadnic. Czerpiąc wzorce z klasycznych meblościanek, zachowują ich najlepsze cechy, dostosowując się jednocześnie do wymagań współczesnego designu.

Ile kosztują kultowe polskie meble?

Powrót mody na design z dawnych lat zdecydowanie nakręca ceny kultowych mebli. Najbardziej cenione są te oryginalne – osoby, które mają w domach stoliki, krzesła czy fotele z czasów PRL-u w dobrym stanie, mogą na nich nieźle zarobić. Dość łatwe jest też znalezienie replik i elementów inspirowanych kultowymi projektami. Tego typu produkty zazwyczaj są tańsze, choć wiele zależy od materiałów, z których są wykonane.

Moda na renowację powraca

Wraz z modą na stare meble powraca także duch renowacji. Coraz więcej osób decyduje się na samodzielne odnowienie kultowych elementów, które znajdują u siebie w domu lub też kupują przez ogłoszenia czy pchle targi. Powstają także firmy specjalizujące się w renowacji ikon PRL-u i innych przedstawicieli kultowego designu. Kilkudziesięcioletnie meble to z całą pewnością przedmioty „z duszą”, dlatego dla wielu mają one znacznie wyższą wartość niż nowoczesne interpretacje znanych projektów.