Fotowoltaika – czym jest i czy się opłaca?

W Polsce widok paneli fotowoltaicznych na dachach budynków mieszkalnych i nie tylko przestał kogokolwiek dziwić. Nasze społeczeństwo jest coraz bardziej świadome tego, jak ważne jest pozyskiwanie i wykorzystywanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, a do nich zalicza się energię słoneczną. Pojawia się jednak pytanie w związku z naszym klimatem i kapryśną pogodą, czy fotowoltaika w Polsce się opłaca?

Czym jest fotowoltaika?

By móc z korzystać z energii dostarczanej nam przez słońce do zasilania urządzeń domowych czy do ogrzewania ciepłej wody użytkowej, potrzebne są narzędzia do jej gromadzenia i przetwarzania. Na tym właśnie polega fotowoltaika. Instalacja fotowoltaiczna składa się z modułów produkujących prąd stały oraz inwertera, który przekształca ten prąd na zmienny, który płynie w gniazdku.

Trzeba też podkreślić, że tylko około 30 proc. z produkowanej energii w modułach fotowoltaicznych użytkownicy wykorzystują od razu, a resztę oddają do sieci, skąd większość odzyskują z powrotem. W ten sposób inwestor, który decyduje się na zamontowanie na swoim dachu modułów fotowoltaicznych z inwerterem, zyskuje status prosumenta.

Kiedy w czasie zimy panele fotowoltaiczne działają słabiej, a nocą wcale, nie oznacza to, że inwestor musi zapewnić sobie alternatywne źródło prądu. Jako prosument oddaje nadmiar wyprodukowanej energii do sieci energetycznej, skąd może ją odebrać nawet w 80 proc. w ciągu całego roku rozliczeniowego. W praktyce wygląda to tak, że nadwyżka energii produkowana latem i w czasie dnia, jest przekazywana do sieci - nie przepada a korzystają z niej np. okoliczne domy. Kiedy moc paneli spada, dom zaczyna pobierać energię z sieci. W efekcie prosument wytwarza darmowy prąd dla swojego domu, co pozwala zaoszczędzić na rachunkach za energię.

Technologia dostępna niemal dla wszystkich

Jeszcze kilka dekad temu panele słoneczne widywaliśmy głównie w krajach Europy Zachodniej, gdzie zarówno nastawienie mieszkańców jak i rządu tworzyło sprzyjające środowisko dla powstawania kolejnych instalacji. W Polsce panele fotowoltaiczne były w najlepszym razie rzadko spotykane.

Jednak technika idzie do przodu, ceny wytwarzania paneli fotowoltaicznych systematycznie maleją, a jednocześnie wzrasta wydajność ogniw. Obecnie jest też coraz mniej sytuacji, w których fotowoltaika może się okazać mało opłacalna. Montowane na dachach domów jednorodzinnych moduły fotowoltaiczne mają dziś moc co najmniej 330 Wp i są tańsze niż stosowane powszechnie jeszcze 5 lat temu moduły o maksymalnej mocy 250 Wp.

Bycie prosumentem się opłaca

Inwestor, mający instalację fotowoltaiczną na dachu swojego domu, oddaje część wytworzonej energii ze słońca do sieci, skąd ją później pobiera. Fakt ten zwiększa opłacalność fotowoltaiki. Dlaczego? Ponieważ inwestor jest konsumentem energii oraz jednocześnie jej producentem i odbiorcą. Rozliczanie rachunków za prąd w przypadku prosumentów ma inny charakter niż u konsumentów. Ma to związek z tym, że w Polsce funkcjonuje system opustów dla prosumentów, którymi od niedawna mogą być także przedsiębiorcy będącymi właścicielami mikroinstalacji.

W zamian za przesyłanie do sieci energetycznej niewykorzystanej nadwyżki energii otrzymuje się opust na kolejnym rachunku, pomniejszający tym samym ponoszone koszty. Opust wynosi 1 do 0,8, jeśli prosument ma instalację fotowoltaiczną o mocy do 10 kW. Przy mikroinstalacji o mocy od 10 do 50 kW przysługuje opust w stosunku 1 do 0,7. Tym samym prosument z instalacją o mocy do 10 kW wysyła do sieci 1000 kWh, a odbiera 800 kWh bez dodatkowych kosztów.

Użytkownik oszczędza na opłatach dystrybucyjnych, których w tym przypadku nie ma, a ponosi tylko koszty stałe, które wynoszą około 250 zł rocznie. Obejmują one opłatę abonamentową, jakościową, przejściową, mocową oraz handlową.

Jak szybko zwróci się instalacja fotowoltaiczna?

Przy omawianiu opłacalności instalacji nie sposób uniknąć kwestii kosztów zakupu modułów i inwertera czy montażu. Różne źródła podają, że fotowoltaika zwraca się po kilku czy nawet kilkudziesięciu latach. Tempo zwrotu zależy od wielu czynników:

• Kosztów instalacji;
• Miejsca montażu paneli fotowoltaicznych – rodzaju dachu, kąta nachylenia, położenia względem stron świata;
• Profilu zużycia energii – im więcej energii zużywa się w ciągu dnia, tym bardziej opłacalna staje się fotowoltaika;
• Sprawności i mocy wybranych paneli słonecznych – bardziej wydajne panele są bardziej opłacalne;
• Wyboru instalatora – fachowiec pomoże dobrać odpowiednią instalację, właściwie zamontuje inwerter, co zwiększy jego żywotność oraz zabezpieczy fotowoltaikę domową.

Źródło: Przykładowa kalkulacja sporządzona na stronie fotowoltaikaonline.pl/kalkulator

Im droższa będzie energia konwencjonalna w Polsce, a niestety podwyżki są właściwie pewne, tym więcej oszczędności będzie można wypracować dzięki panelom fotowoltaicznym. Kupując je, nie warto oszczędzać na falowniku – inwerterze i trzeba dobrać go do mocy paneli, co ograniczy koszty. Nie należy też przesadzać z wielkością instalacji, ponieważ nadprodukcja prądu nie jest nikomu potrzebna, a generuje wydatki, których można uniknąć.

 

Autorem artykułu jest redakcja portalu fotowoltaikaonline.pl – niezależnego portalu eksperckiego branży fotowoltaiki w Polsce i na świecie.