Ekspres do kawy – rodzaje i schemat działania

Dla wielu osób kawa jest nieodłącznym elementem każdego poranka, bez którego trudno wyobrazić sobie rozpoczęcie dnia. Statystyki mówią, że na całym świecie, codziennie wypijane są prawie 3 miliardy filiżanek tego aromatycznego napoju, a przeciętnie Polak zużywa rocznie niemal 3 kg kawy.

Nie dziwi więc fakt stale rosnącej popularności ekspresów do kawy, które nie stanowią już wyłącznie wyposażenia kawiarni, ale stają się też jednym z podstawowych urządzeń w każdej kuchni domowej. Ekspresy znacznie ułatwiają proces przygotowania ulubionego napoju, a ponadto mogą sprawić, że doznania smakowe będą jeszcze bardziej intensywne.

Różnorodność modeli na rynku sprawia jednak, że miłośnik kawy, który decyduje się na zakup pierwszego ekspresu, ma przed sobą spore wyzwanie. Na co zwracać uwagę podczas poszukiwań i jak znaleźć odpowiedni model dla siebie?

Rodzaje ekspresów do kawy

Kawa cieszy się niesłabnącą popularnością od wielu stuleci, a ludzie od dawna szukali rozwiązań, które ułatwiłyby jej przyrządzanie. Pierwsze przyrządy, które przyczyniły się do wynalezienia ekspresów do kawy, pojawiły się już pod koniec XVII wieku! Co prawda droga do powstania pierwszych ekspresów była wtedy jeszcze daleka – pojawiły się one bowiem dopiero w początkach XX wieku, ale wprowadzone do użytku już wcześniej specjalne dzbanki z przykrywką oraz zaparzacze z sitkiem miały wpływ na ich powstanie.

Aktualnie, kiedy od wynalezienia pierwszego ekspresu minęło już ponad 100 lat, a technologia znacząco się rozwinęła, ekspresy do kawy możemy podzielić na następujące kategorie:

• ekspresy przelewowe;
• ekspresy ciśnieniowe:
  • kolbowe;
  • automatyczne;
  • kapsułkowe;
  • niskociśnieniowe, czyli "kawiarki".

Ekspresy przelewowe – dla miłośników czarnej kawy

Ich pomysłodawczynią była Melitta Bentz – niemiecka gospodyni, która poszukiwała sposobu, aby fusy nie odbierały jej przyjemności z picia kawy. Okazało się, że filtr wykonany z bibuły dobrze sobie z tym radzi i tak powstał prototyp popularnego dziś urządzenia.

Niewątpliwą zaletą ekspresów przelewowych jest ich niewielki rozmiar, który sprawia, że jest to poręczny sprzęt, mieszczący się nawet w ciasnej kuchni. Chociaż aktualnie na rynku dostępne są bardziej funkcjonalne i zaawansowane urządzenia, oferujące wiele udogodnień niedostępnych w prostych modelach, to dla wielu osób argumentem przemawiającym za zakupem właśnie typu przelewowego jest również jego atrakcyjna cena.

Jak działa ekspres przelewowy?

Tego typu urządzenie wyposażone jest w specjalny pojemnik na zmielone ziarna kawy oraz na wodę. Ekspresy przelewowe zazwyczaj mają prostą konstrukcję i nie są wyposażone we własny młynek do kawy, a więc ziarna należy wcześniej przygotować w specjalnym młynku lub skorzystać z gotowej, mielonej kawy, której smak nie będzie jednak tak intensywny, jak świeżo mielonej kawy.

Przed przyrządzeniem napoju, do pojemnika na kawę należy włożyć specjalny papierowy filtr, a następnie wlać świeżą wodę i uruchomić urządzenie. Proces parzenia trwa około 15 minut, a polega on na tym, że podgrzewana w ekspresie woda jest dozowana do pojemnika ze zmieloną kawą, po czym przedostaje się przez filtr do dzbanka. Zastosowany filtr może być jednorazowy lub do wielokrotnego użytku, ale wtedy wymaga czyszczenia po każdym użyciu.

Istnieje jednak pewne ograniczenie – w takim ekspresie można przyrządzić jedynie tradycyjną, czarną kawę. Co prawda nie zawsze musi być to wadą, bowiem nie brakuje zwolenników tradycyjnych rozwiązań, ale osoby chcące mieć dostęp do różnorodnych smaków powinny zdecydować się na inny model.

Przy wyborze ekspresu przelewowego należy też pamiętać o tym, że:

• proces parzenia trwa stosunkowo długo, a ziarna trzeba wcześniej zmielić – dla zabieganych osób, którym zależy na szybkiej dawce kofeiny, nie jest to dobre rozwiązanie;
• po każdym użyciu ekspresu należy wymieniać jednorazowy filtr lub czyścić filtr wielorazowy, więc osoby ceniące sobie wygodę mogą nie być zbytnio zadowolone;
• ekspres wymusza przygotowanie większej ilości kawy za jednym razem – ta opcja dobrze się sprawdzi przy większej ilości gości, ale dla osoby pijącej mało kawy niekoniecznie jest dobrym pomysłem;
• kawa zawiera więcej kofeiny niż w przypadku korzystania z innego rodzaju ekspresu.

Ekspresy ciśnieniowe – większe możliwości i wygoda

Ekspresy przelewowe niewątpliwie mają swoje zalety i nadal cieszą się popularnością, jednakże pewne niewygody związane z korzystaniem oraz brak możliwości przygotowywania kaw innych niż czarna, sprawiły że poszukiwano lepszych rozwiązań. W ten sposób powstała bardziej zaawansowana alternatywa, czyli ekspresy ciśnieniowe. Jak sama nazwa wskazuje, ich działanie opiera się na przepuszczaniu gorącej wody pod odpowiednio wysokim ciśnieniem przez zmieloną kawę.

Ten sposób przygotowania znacznie skraca czas oczekiwania na gotowy napój, a ponadto pozwala wydobyć z kawy pełnię aromatu i pożądanych substancji takich jak na przykład odżywcze białka i tłuszcze. Jest to również dobre rozwiązanie, które daje możliwość łatwego przygotowania różnych odmian kawy, dzięki czemu pozwala na eksperymenty ze smakami lub po prostu szybkie i wygodne przygotowanie ulubionego napoju. 

Ekspres automatyczny – smaki jak z kawiarni na wyciągnięcie ręki

Coraz większą popularność zyskują ekspresy ciśnieniowe w pełni automatyczne, które są niezwykle łatwe w obsłudze. Dzięki wbudowanym przez producenta programom, znacząco upraszczają sposób przygotowania kawy – wystarczy wybrać odpowiedni przycisk, a po kilku chwilach napój, który smakuje niemal tak samo jak z ulubionej kawiarni będzie gotowy. Istnieją modele, które oferują wybór nawet ponad 10 rodzajów kawy (przykład tutaj).

Co prawda ekspresy automatyczne należą do wyższej półki cenowej, ale posiadają wbudowany młynek i nie wymagają wymiany filtrów i częstej konserwacji, co daje znaczną oszczędność czasu. Często spotykanymi funkcjami jest też wybudowany program czyszczenia oraz możliwość sterowania za pomocą aplikacji mobilnej.

Inne rodzaje ekspresów ciśnieniowych

Ekspresy automatyczne upraszczają sposób przygotowania napoju w największym stopniu, dzięki czemu pyszną kawę może przyrządzić nawet zupełny laik, ale istnieją również inne rodzaje ekspresów ciśnieniowych.

• Ekspresy kapsułkowe – są proste w użyciu, nie zajmują wiele miejsca, a ich cena jest niższa niż modeli automatycznych. Wystarczy włożyć kapsułkę do środka, aby po chwili cieszyć się pyszną kawą. Dostępnych jest wiele wariantów smakowych, co z pewnością docenią osoby lubiące mieć wiele opcji do wyboru. Niestety kapsułki nie są przyjazne środowisku, a ich koszt jest dość wysoki.
  
  
• Ekspresy kolbowe to modele półautomatyczne, które podobnie do ekspresów przelewowych, wymagają samodzielnego zmielenia ziaren kawy w specjalnym młynku. Służą głównie do przygotowywania espresso i wymagają pewnego doświadczenia, ponieważ nie ma tu gotowych programów – użytkownik sam decyduje o długości parzenia i ilości ziaren.
  
  
• Kawiarki – to najtańsze modele ekspresów ciśnieniowych. Pozwalają przygotować tradycyjną czarną kawę o intensywnym smaku, a ich niewielki rozmiar sprawia, że dobrze sprawdzą się też w podróży. Parzenie trwa dość długo – na kawę trzeba czekać około 10 minut.

 

Materiał powstał we współpracy z Decofire.pl, sklepem z bogatą ofertą automatycznych ekspresów do kawy.