Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych: czego dowiemy się z Klasyfikacji Obiektów Budowlanych?

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów, Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych stanowi usystematyzowany wykaz obiektów budowlanych, rozumiany jako produkty finalne działalności budowlanej. Co to jednak oznacza w praktyce i czego można dowiedzieć się z PKOB?

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• w jakim celu utworzono Polską Klasyfikację Obiektów Budowlanych,
• czemu służy taka klasyfikacja,
• jakie informacje są w niej zawarte.

W jakim celu stworzono Polską Klasyfikację Obiektów Budowlanych?

Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych została stworzona stosunkowo dawno - na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. Warto przy tym zaznaczyć, że PKOB zastąpiła Klasyfikację Obiektów Budowlanych (KOB), która została wprowadzona zarządzaniem prezesa GUS z 25 października 1989 r. PKOB stworzona została na podstawie europejskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, zgodnej z zaleceniami Narodów Zjednoczonych. 

Jaki był jednak cel stworzenia Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych? PKOB jest wykorzystywana w celach statystycznych i na potrzeby ewidencji. Klasyfikacja pozwala m.in. na jednolitość kwalifikowania i grupowania informacji o obiektach budowlanych na potrzeby różnych prac, począwszy od prac planistycznych czy cenotwórczych, przez prace badawcze aż po takie, które dotyczą efektów produkcji budowlano-montażowej. To jednak nie wszystko; dane z Klasyfikacji są również wykorzystywane do:

• sporządzania sprawozdań budowlanych,
• statystyki cen obiektów budowlanych oraz rachunków narodowych,
• spisów budowli i mieszkań.

Warto również mieć świadomość, że PKOB ułatwia wymianę informacji między uczestnikami procesu inwestycyjnego - czyli między inwestorem, biurem projektowym i wykonawcą czy między organami centralnymi a wykonawcami robót budowlanych. Jest to możliwe dzięki temu, że dane zawarte w PKOB:

• ułatwiają określenie i analizę wielkości i struktury potrzeb,
• pozwalają lepiej planować i bilansować zadania i środki,
• są stosowane do opracowywania, ustalania i stosowania wskaźników planistycznych oraz techniczno-ekonomicznych dla obiektów budowlanych tego samego rodzaju dla celów projektowania,
• wdrażania nowych technologii i rozwiązań projektowych,
• umożliwiają stosowanie jednolitego grupowania i nazewnictwa obiektów budowlanych przy ustalaniu bazy normatywnej nakładów rzeczowych oraz w kalkulacji cen i kosztów na różnych etapach procesu inwestycyjnego.

Podstawowe pojęcia związane z Polską Klasyfikacją Obiektów Budowlanych

Warto również wymienić kilka podstawowych pojęć, które zawiera rozporządzenie Rady Ministrów będące podstawą prawą do stworzenia Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych. Jako pierwsze z pojęć podstawowych wymienia się obiekty budowlane - rozumiane jako "konstrukcje połączone z gruntem w sposób trwały, wykonane z materiałów budowlanych i elementów składowych, będące wynikiem prac budowlanych". 

Kolejnym ważnym pojęciem opisanym w rozporządzeniu są budynki - rozumiane jako "zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane dla potrzeb stałych. Przystosowane są do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów". 

Rozporządzenie uwzględnia też np. taki obiekt budowlany jak wiatę (którą uważa się za szczególny rodzaj budynku - z jednej strony jest to pomieszczenie naziemne, ale jednocześnie nieobudowane ścianami ze wszystkich stron). Oprócz tego przepisy precyzują także, czym charakteryzują się budynki samodzielne. 

Budynek mieszkalny lub niemieszkalny

W przypadku budynków istotne jest też rozróżnienie na budynki niemieszkalne i mieszkalne. Największe znaczenie ma w tym przypadku to, jaka część powierzchni jest wykorzystywana do celów mieszkalnych; jeśli jest to co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej, to taki budynek uznaje się za budynek mieszkalny. Z tego względu warto również wiedzieć, jak zdefiniowana jest całkowita powierzchnia użytkowa; obejmuje ona całą powierzchnię budynku z wyjątkiem:

• powierzchni elementów budowlanych, takich jak m.in. podpory, kolumny, filary, szyby, kominy;
• powierzchni zajmowanych przez pomieszczenia techniczne instalacji ogólnobudowlanych;
• powierzchni komunikacji, takich jak m.in. klatki schodowe, dźwigi, przenośniki.

Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych - dział i sekcja, czyli struktura klasyfikacji

Jak każda klasyfikacja, PKOB ma wyznaczoną strukturę; dzieli się ją na:

• sekcje (2),
• działy (6),
• grupy (20),
• klasy (46). 

Jeśli chodzi o sekcje, to można wyróżnić budynki oraz obiekty inżynierii lądowej i wodnej. Przyporządkowanie obiektu do danej sekcji odbywa się zgodnie z projektem technicznym wynikającym ze specjalnej funkcji konstrukcji. W przypadku pierwszej sekcji istotne jest m.in. to, czy dany budynek jest mieszkalny, czy niemieszkalny. O zaliczeniu obiektu do obiektów inżynierii lądowej i wodnej decyduje  przeznaczenie i związana z tym konstrukcja. Należy też wspomnieć, że do budynków z sekcji Obiekty inżynierii lądowej i wodnej zalicza się wszystkie obiekty budowlane, które nie są klasyfikowane jako budynki, czyli m.in. drogi kołowe, kolejowe, lotniskowe, mosty, autostrady czy zapory wodne. 

Warto również wspomnieć o jednostce klasyfikacyjnej - zazwyczaj jest to pojedynczy obiekt budowlany, choć w niektórych przypadkach jednostkę klasyfikacyjną stanowi nieruchomość będąca w rzeczywistości kompleksem obiektów budowlanych.

W przypadku obiektów budowlanych użytkowanych lub przeznaczonych do wielu celów klasyfikuje się je w jednej pozycji, zgodnie z ich głównym użytkowaniem.  

Polska Klasyfikacja Obiektów Budowlanych: podsumowanie

PKOB służy do klasyfikowania obiektów budowlanych, przydaje się przy sporządzaniu sprawozdań budowlanych, a także służy potrzebom statystyki działalności budowlanej. Bywa również stosowana w trakcie zmiany zastosowania, renowacji, wyburzania czy modernizacji obiektu budowlanego. PKOB obejmuje część metodyczną, podział obiektów na sekcje, działy, grupy i klasy wraz z objaśnieniami oraz klucz powiązań KOB - PKOB. Warto również wspomnieć, że w PKOB klasyfikacji nie podlegają obiekty małej architektury.