Na co zwrócić uwagę wybierając okna do domu?

Okna wpuszczają światło do wnętrza, chronią przed zimnem, są podstawowym elementem architektonicznym w domach i w mieszkaniach. To na nie zwracamy uwagę przed kupnem nieruchomości. To od nich zaczynamy projektowanie własnego domu.

Które okna są więc warte kupna, a które nie? Naszym zdaniem są to te, które łączą walory designerskie z funkcją użytkową. Producenci prześcigają się w coraz nowszych i ciekawszych rozwiązaniach. Dlatego zanim udamy się na zakupy, powinniśmy mocniej pochylić się nad tematem i odpowiedzieć sobie na kilka pytań.

Plastikowe, drewniane czy aluminiowe - jakie okna wybrać?

Pytanie to nasuwa się automatycznie jako pierwsze. Musimy jednak pamiętać, że materiał, z którego wykonano ramy okienne, nie tyle jest wyznacznikiem jakości i trwałości okien, co decyduje o charakterze budynku i wnętrza. Nie ma więc wątpliwości: wybór odpowiedniego materiału na okna, jest ważnym elementem ostatecznej decyzji.

• Okna PCV - wykonane z plastiku lub tworzywa sztucznego umożliwiają szeroki wybór kolorów, kształtów i wykończenia. Są stosunkowo niedrogie, a równocześnie dają dobrą izolację ciepła. Będą właściwym wyborem, jeżeli poszukujemy okien energooszczędnych lub pasywnych (pozyskujących energię). Niestety, nie sprawdzą się w przypadku gabarytowo dużych przeszkleń. Nie wymagają specjalnej konserwacji, dzięki czemu są łatwiejsze w użytkowaniu. W przypadku okien plastikowych niemożliwa jest ich renowacja. Gdy zostaną zniszczone trzeba je wymienić.
  
  
• Okna drewniane - to coś dla miłośników naturalnego wykończenia - klasyka i piękno w pełnej odsłonie. Stolarka drewniana jest bardzo trwała ze względu na sposób wykonania. Klejona warstwowo i pokrywana specjalnymi farbami, dzięki czemu zachowuje elastyczność i odporność na działanie czynników zewnętrznych. Wymaga jednak odpowiedniej pielęgnacji i renowacji. Okna drewniane będą wymagały dbania o nie i będą droższe w utrzymaniu, jednak odwdzięczą się długą żywotnością.
  
  
• Okna aluminiowe - wydają się być idealne: wytrzymałe, trwałe, nie odkształcają się i nie wymagają konserwacji. Pozwalają na realizację śmiałych projektów, z wykorzystaniem ogromnych przeszkleń. Sprawdzają się w nowoczesnym, loftowym budownictwie. Aluminium ma jednak słabsze właściwości izolacyjne, co w praktyce oznacza, że będziemy tracić więcej ciepła z pomieszczeń. Na niekorzyść może działać również wyższa cena.
  
  
• Okna bezramowe – to absolutny hit nowoczesnej architektury! Dają nieograniczone możliwości projektowania przestrzeni z uwzględnieniem wszystkiego, co znajduje się na zewnątrz budynku. Umożliwiają „przenikanie” krajobrazu oraz światła naturalnego do wnętrza domu. Ramy okienne nie stanowią bariery między światem wewnętrznym a zewnętrznym. Dom wydaje się bardziej przestronny i otwarty, a przyroda za oknem jest ozdobą wnętrza. Okna takie mogą stanowić przeszklenie tarasu, pełnią również funkcję ścian przeszklonych od podłogi do sufitu. Okna bezramowe produkowane są na wymiar, dają więc duże możliwości aranżacyjne. Mają wysokie parametry techniczne, są szczelne, odporne na uszkodzenia, możemy je przesuwać lub otwierać. Można je zamykać na klucz lub podłączyć do alarmu. Coraz częściej wybierane są do domów jednorodzinnych.

Parametry okien – na co zwrócić uwagę?

Najpiękniejsze nawet okna nie będą nas cieszyły, jeżeli nie spełnią naszych oczekiwań funkcjonalnych. Okna powinny nadać wnętrzu odpowiedniego charakteru, być dopasowane do elewacji budynku,  powinny również dostarczać odpowiednią ilość naturalnego światła do mieszkania lub domu. Nie są to jednak ich jedyne funkcje. Z dokonanego wyboru będziemy zadowoleni wówczas, gdy będą zabezpieczać nasze wnętrze przed przenikaniem zimnego i gorącego powietrza z zewnątrz, chronić przed hałasem oraz przed włamaniem. Jakie parametry są ważne przy wyborze okien?

Współczynnik przenikania ciepła U

To jedna z ważniejszych wartości służących do określenia poziomu izolacji okna. Współczynnik ten informuje nas, jaka ilość ciepła ucieka z wnętrza domu przez poszczególne fragmenty okna. Współczynnik przenikania ciepła wyraża się jednostką W/m²K. Im niższa jest wartość U, tym cieplejsze jest okno. Standardowo wartość izolacyjna stolarki okiennej w dzisiejszym budownictwie mieszkaniowym nie powinna być wyższa niż 1,1 W/m²K. Warto jednak zastanowić się nad oknami o współczynniku przenikania ciepła na poziomie 0,9 W/m²K.

Wartość współczynnika U jest podawana dla całego okna. Jeżeli decydujemy się na duże przeszklenia, warto sprawdzić w karcie produktowej współczynnik przenikania szyby (Ug) lub współczynnik przenikania ramy okiennej (Uf) - jeżeli decydujemy się na małe przeszklenia z szeroką ramą.

Okna dwuszybowe czy trzyszybowe?

To również jest istotna decyzja w kontekście przenikania ciepła. Standardem jest stolarka dwuszybowa. Jeżeli jednak zależy nam na wyjątkowej izolacji, możemy zdecydować się na okna trzyszybowe. Przestrzenie między szybami wypełnione są gazem szlachetnym o dobrych właściwościach termicznych. Tu również warto wiedzieć, które gazy lepiej izolują. Eksperci polecają argon. Przestrzeń między szybami powinna wynosić od 10-16 mm.

Współczynnik przepuszczalności g

Współczynnik g jest kolejnym ważnym czynnikiem, który należy wziąć pod uwagę przy zakupie okien. Współczynnik ten informuje nas, jaka ilość naturalnego światła przenika do wnętrza domu. Standardowa wielkość współczynnika g w obecnym budownictwie wynosi ok. 35-40%. Im wyższy współczynnik tym więcej energii słonecznej dociera do wnętrza domu. Zimą pozwala nam to dogrzać pomieszczenia, za to latem możemy odczuwać dyskomfort związany z przegrzaniem. Należy być świadomym zarówno zalet, jak i wad dokonanego wyboru. Do okien południowych wystarczy standardowa wysokość przepuszczalności światła.

Okna antywłamaniowe

W domu musimy czuć się bezpiecznie i dlatego warto zastanowić się nad oknami antywłamaniowymi. Nie dajmy się jednak zwieźć przekonaniu, że zabezpieczą nas w 100%. Skutecznie jednak opóźnią wtargnięcie do środka nieproszonych gości, dzięki czemu dadzą nam czas na interwencję lub zwrócą uwagę osób trzecich. Współczynnik odporności na włamanie określa się skrótem WK. Według norm istnieje 6 klas odporności na włamanie. Im wyższa cyfra, tym okno bardziej odporne. Te o klasie WK-1 nie stanowią żadnej przeszkody dla włamywacza. Okna klasy WK-6 są najbardziej odporne. Oglądając okna możemy spotkać się również z oznaczeniem RC - jest to oznaczenie według norm europejskich i jest tożsame z oznaczeniem WK.

Izolacja akustyczna

Cisza w domu gwarantuje dobre samopoczucie i możliwość odprężenia po ciężkim dniu. Niekoniecznie mamy ochotę przysłuchiwać się ruszającym z przystanku autobusom lub przejeżdżającym po ulicy samochodom. Jeżeli cenimy sobie brak hałasów dochodzących z zewnątrz budynku, należy zainwestować w okna o odpowiedniej izolacji akustycznej. Współczynnik izolacji akustycznej to Rw określany jest w decybelach dB. Im wyższy współczynnik redukcji hałasu, tym lepsza izolacja. Standardowo w budynkach mieszkalnych wykorzystywane są okna o wskaźniku 30-32 dB.

Jeżeli hałas w otoczeniu budynku jest wyjątkowo uciążliwy, zaleca się kupno okien o parametrach powyżej 40dB. Aby podnieść izolację akustyczną okien, należy zadbać również o dobry montaż oraz o zastosowanie odpowiednich materiałów montażowych. Niestety, wraz ze wzrostem skuteczności izolacji akustycznej wzrasta również cena.

Zastosowanie - okna elewacyjne, balkonowe i dachowe

Ze względu na miejsce montażu okien możemy zastosować podział na okna elewacyjne, balkonowe, tarasowe oraz dachowe. Rozmieszczenie stolarki okiennej w elewacji budynku oraz rodzaj okien powinien być ustalony na etapie projektowania. Liczba i rodzaj zamontowanych okien decydują o formie architektonicznej budynku. Wpływają również na komfort mieszkania oraz koszty eksploatacyjne.

Należy więc dobrze zastanowić się nad właściwym dopasowaniem rodzaju okien do poszczególnych pomieszczeń w domu. Miejsca, w których będziemy spędzać wiele czasu w ciągu dnia powinny być umiejscowione raczej od strony południowo-zachodniej. Dzięki temu będziemy mogli cieszyć się dużą ilością naturalnego światła a dodatkowo pozyskiwać ciepło z energii słonecznej. 
     

Okna elewacyjne

Okna elewacyjne to okna wmontowane w elewację budynku, najczęściej wybierane, ścienne. Nadają charakter całemu budynkowi. Zapewniają odpowiednią ilość naturalnego światła w mieszkaniu. Ilość okien w budynku powinna zostać ustalona na etapie projektowania z uwzględnieniem geograficznych stron świata.

I tak, południowa elewacja domu jest najcieplejszą i tutaj warto zaprojektować najwięcej przeszkleń oraz zainwestować w okna o współczynniku U wynoszącym co najmniej 1,1 W/m2K oraz bardzo dobrym współczynniku g, np. 0,60. Od wschodu i zachodu zysk ciepła z promieni słonecznych jest mniejszy. Strona północna jest najzimniejszą, więc tutaj nie warto planować dużej ilości przeszkleń. Można natomiast zainstalować okna o bardzo dobrym współczynniku U, np. 0,9 W/m2K i nieco niższym współczynniku g, np. 0,45. Dobrze dobrane okna zapewniają dobry mikroklimat wnętrz i utrzymanie temperatury na stałym poziomie.

Okna balkonowe 

Okna balkonowe łączą taras, ogród lub balkon z pozostałą częścią mieszkania. Poszerzają przestrzeń użytkową domu. Odpowiednio dopasowane drzwi balkonowe są ważnym elementem budynku. W mniejszych pomieszczeniach najkorzystniejszym wyborem są drzwi rozwieralne lub rozwieralno-uchylne. W pierwszym przypadku skrzydło drzwi otwiera się tylko na bok, a w przypadku drzwi uchylnych istnieje dodatkowa możliwość uchylenia ich o kilka stopni od pionu. Jest to funkcja przydatna do wietrzenia pomieszczeń.

Tutaj przestrzenie przeszklone są standardowej wielkości. Jeżeli chcemy mocniej wyeksponować taras, balkon lub salon powinniśmy zamontować drzwi podnośno-przesuwne lub uchylno-przesuwne i wykorzystać większe przeszklenia. Rama drzwiowa przytwierdzona jest wtedy na stałe do muru budynku, natomiast skrzydło po naciśnięciu klamki podnosi się nieco w górę i można odsunąć je w bok. Drzwi otwierają się do wnętrza mieszkania.

Powierzchnia przeszklona podzielona jest na dwa lub więcej elementów. Sposób otwierania można dopasować do indywidualnych potrzeb. Drzwi rozsuwane tworzą estetyczną płaszczyznę, nie zajmują miejsca w pomieszczeniu, co w przypadku domów o nowoczesnej architekturze ma ogromne znaczenie. Powierzchnia szklana tego typu okien może wynosić nawet 300 cm szerokości i 270 cm wysokości, co daje poczucie przestrzeni.

Największe przeszklenia możliwe są przy zastosowaniu ram drewnianych ze względu na ich stabilność, którą zapewnia proces produkcyjny. Profile drewniane powstają z drewna klejonego, lakierowanego, mają dobrą izolacyjność termiczną oraz akustyczną, są odporne na czynniki zewnętrzne – temperaturę i różne warunki pogodowe. Aby podnieść trwałość stolarki okiennej, pakiety szybowe są klejone do ramy, niemożliwa jest więc ich wymiana, jak w przypadku okien mocowanych standardowo w drewnie.

Dodatkowym atutem drzwi rozsuwanych jest możliwość zastosowania niskiego progu. Standardowa wysokość progu wynosi nawet 6 cm. Tutaj możemy zdecydować się na drzwi z progiem o wysokości 2 – 2,3 cm. lub w przypadku drzwi podnośno-przesuwnych możemy wybrać drzwi bezprogowe. Cały próg wbudowany jest wówczas w posadzkę, a wystaje jedynie uszczelka. Takie rozwiązanie zdecydowanie ułatwia komunikację między częścią wewnętrzną domu a zewnętrzną. Ważnym elementem, który powinniśmy wziąć pod uwagę dokonując wyboru jest łatwość użytkowania, którą gwarantują dobrej jakości okucia. To one są odpowiedzialne za płynny ruch drzwi przy użyciu z naszej strony niewielkiej siły.

źródło zdjęcia: kb.pl

Okna dachowe

Okna dachowe są świetnym uzupełnieniem stolarki okiennej w budynku. Przepuszczają dużo więcej światła niż okna pionowe, fantastycznie więc doświetlają poddasza i klatki schodowe. Montowane pojedynczo lub grupowo, są ciekawym elementem aranżacyjnym domu. Muszą oczywiście spełniać standardy jakości – mieć odpowiednią wysokość, aby światło słoneczne miało ułatwiony dostęp do wnętrza, a także spełniać warunki izolacji akustycznej oraz odporności na wilgoć. Okna dachowe można wbudowywać zarówno w dachy spadziste o nachyleniu od 20 do 90 stopni, jak i w dachy płaskie. Osadzane są między krokwiami, bezpośrednio w dachu. Aby je zastosować, nie są potrzebne żadne dodatkowe elementy konstrukcyjne dachu.

Jaką wielkość powinny mieć okna dachowe? Jest ona dobierana do powierzchni podłogi. Przyjmuje się, że powierzchnia przeszklenia (nie okna, ale powierzchni szklanej!) powinna stanowić przynajmniej 10% całkowitej powierzchni podłogi. Może być mniejsza w łazienkach lub w pomieszczeniach przeznaczonych na garderobę lub w pomieszczeniach gospodarczych. Ilość wpadającego światła można zwiększyć, montując kilka okien obok siebie lub nad sobą. Aby jednak okna dachowe były w pełni funkcjonalne, należy je właściwie umiejscowić.

Ważny jest w tym względzie kąt nachylenia dachu. Im większy kąt nachylenia, tym wyżej powinno być zamontowane okno. Uznaje się, że dolna krawędź okna dachowego powinna znajdować się na wysokości 90 cm. nad podłogą a górna krawędź do 180-200 cm. Niewłaściwe zamontowanie okien dachowych, może nieść za sobą ryzyko dyskomfortu związanego z poczuciem odizolowania – nie będziemy mogli przez nie wyglądać na zewnątrz a jedynie podziwiać niebo. Przy zachowaniu odpowiedniej wysokości montażu będziemy mogli okno swobodnie otworzyć i wyjrzeć przez nie, a także ustawić pod nim meble. Dostępne są dwa rodzaje materiałów: drewniane i plastikowe.

Okna drewniane klejone są warstwami, a zewnętrzne ramy i skrzydła mają profile aluminiowe, które nie wymagają konserwacji, ramy mogą być pokryte również powłoką poliuretanową. Okna plastikowe PCV zalecane są do pomieszczeń o podwyższonym poziomie wilgotności tzn. do łazienek i kuchni. Okna dachowe do sypialni powinny odznaczać się wysokim poziomem izolacji akustycznej. W salonie można pomyśleć o oknach o podwyższonej osi obrotu, którymi można swobodnie poruszać i które nie zasłaniają widoku na zewnątrz.

Okno dachowe w pokoju dziecięcym powinno gwarantować bezpieczeństwo. Można wybrać więc okna pokryte folią, gdzie laminat spaja kawałki szkła w razie rozbicia szyby. Okna takie pełnią również funkcje antywłamaniowe. Można zastosować klamkę z kluczykiem, który chroni przed niekontrolowanym otwarciem.

Oferta okien dachowych jest bardzo szeroka. Są one dość często wybierane ze względu na komfort użytkowania oraz korzystną cenę. Wyroby poszczególnych producentów różnią się zarówno parametrami, jak i sposobem otwierania. Dokonując wyboru musimy wziąć pod uwagę kąt nachylenia dachu.

Mamy więc okna obrotowe, które otwierają się w połowie ich wysokości, gdzie górna część okna otwiera się do wewnątrz pomieszczenia, a dolna na zewnątrz. Ten rodzaj okna jest w zasadzie uniwersalny i sprawdza się we wszystkich rodzajach dachów o nachyleniu od 15 do 90 stopni. Okna wysokościowe dla dachów o nachyleniu od 25 do 65 stopni otwierają się za pomocą specjalnych siłowników teleskopowych, skrzydło okna nie wchodzi do pomieszczenia. Okna uchylne mają oś obrotu tylko w górnej części ramy.

Natomiast okna uchylno-obrotowe, gdzie kąt dachu powinien wynosić od 15 do 55 stopni są najbardziej praktyczne i polecane, ale również droższe. Oś otwarcia znajduje się zarówno w połowie ramy okiennej, jak i w górnej części. Pozwala to na uchylenie okna i szersze jego otwarcie. Dachy płaskie wymagają zastosowania specjalnego kołnierza. Mamy jeszcze okna połaciowe-rozwierane, które posiadają otwierane na bok drzwi i zapewniają wygodne wejście na dach.

Polecamy także: Drzwi zewnętrzne i wewnętrzne - jakie wybrać?

Okna kolankowe

Okna kolankowe to połączenie okien połaciowych pionowych z oknami dachowymi. Doświetlają wnętrze, umożliwiają swobodne patrzenie na zewnątrz, są bardzo ciekawe aranżacyjnie. Montowane są w budynkach, w których kąt nachylenia dachu wynosi od 15 do 90 stopni a wysokość ściany kolankowej nie jest niższa niż 85 cm. W tym wypadku okno dachowe jest zespolone z oknem pionowym. Otrzymujemy w ten sposób większą powierzchnię szklaną w pomieszczeniu.

Tego typu okna najlepiej sprawdzają się w budynkach, w których zaprojektowano dach bez okapu. Szczególnie ciekawe są przeszklenia od podłogi po sufit, tzw. portfenetry. Okna kolankowe wykonuje się z PCV, drewna klejonego warstwami lub pokrytego powłoką poliuretanową. Okna kolankowe muszą stanowić komplet z oknami dachowymi, aby można je było dobrze i szczelnie zamontować. Mogą być otwieralne lub nieotwieralne, uchylne lub rozwieralne.

Okna kolankowe, źródło zdjęcia: velux.pl 

Okna nierozwieralne

Okna nierozerwalne (okna stałe lub „okna typu fix”) - montuje się w miejscach, gdzie trudno o dostęp światła, a montaż okna otwieralnego jest utrudniony lub nie jest konieczny. Panoramiczne, szklane przestrzenie dodatkowo podkreślają nowoczesny charakter domu, optycznie powiększają wnętrze, „otwierają” je na część zewnętrzną domu – ogród lub taras. Są obecnie coraz częściej stosowane w budownictwie jednorodzinnym.

Istnieją dwa rodzaje takich okien: szklone w skrzydle - przypominają okna tradycyjne, ale pozbawione są klamek i okuć oraz okna szklone w ramie - te są panoramiczne i obecnie bardziej popularne. Okna typu fix są zdecydowanie tańsze od okien tradycyjnych. Ma to kolosalne znaczenie w przypadku, gdy chcemy nasz dom wyposażyć w dużą ilość przeszklonych powierzchni.

Okna takie pozwalają uzyskać efekt panoramiczny. W montażu niepotrzebne są dodatkowe słupki lub dzielenia. Tutaj okno może tworzyć dużą, jednolitą przestrzeń szklaną. Wielość kształtów jakie możemy uzyskać jest również niebagatelnym walorem tego typu okien. Współczesna technologia pozwala na produkcje okien nieotwieralnych trójkątnych, trapezowych, okrągłych, łukowych.

Dodatkowo okna nieotwieralne nie posiadają okuć i innych elementów, które ulegają zużyciu. Uważane są również za bezpieczniejsze. Jeżeli zastosujemy szyby antywłamaniowe, trudniej będzie sforsować tego typu okno, aniżeli otworzyć zwykłe.

Niestety, jest i druga strona medalu. Okna nieotwieralne mają również swoje wady. Nie można przewietrzyć pomieszczenia, dlatego montowane są jedynie jako dodatkowy, aranżacyjny element budynku. Stanowią najczęściej uzupełnienie okien standardowych. Następna rzecz, o której należy pamiętać to utrudniony dostęp do części zewnętrznej takiego okna, w związku z czym utrzymanie czystości może być problematyczne. Jeżeli nie chcemy przy ich myciu posiłkować się ekipą specjalistów od wspinaczki, najlepiej montować je na parterze lub przy balkonach i tarasach.

Jak zamontować okna w domu?

Montaż okien jest istotnym elementem w budowie każdego domu. Nieprawidłowe zainstalowanie okna wpływa na szybsze zużycie poszczególnych elementów, rodzi koszty związane z wymianą lub naprawą oraz powoduje brak komfortu w eksploatacji. Mimo, że producenci okien polecają w instrukcji konkretne metody montażu, to zawsze właściwy montaż wymaga dodatkowej wiedzy praktycznej i doświadczenia. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest zatrudnienie wykwalifikowanej ekipy budowlanej.

Zanim jednak poszukamy fachowca, warto poznać kilka tajników dotyczących montażu. Pierwszym krokiem jest prawidłowy pomiar otworów okiennych w murze. Jeżeli okna robimy na zamówienie, pomiaru powinien dokonać pracownik fabryki. Jeżeli sami kupujemy gotowy już wyrób, musimy sprawdzić czy wymiary otworów okiennych pasują do tych znajdujących się w stolarce okiennej oraz czy kupowane okno „trzyma kąty” tak, aby nie trzeba było kuć ścian budynku. Już na etapie budowy ekipa powinna zwrócić szczególną uwagę na przygotowanie ościeży, czyli otworów okiennych. Muszą być prawidłowo wypoziomowane oraz mieć kąty proste. W innym wypadku konieczne będą poprawki.

Należy zostawić również odpowiedni odstęp między ościeżem a ościeżnicą, czyli ramą okna. Sam montaż okna jest uzależniony od technologii, w jakiej zostały wykonane ściany. W ścianach trójwarstwowych na przykład, stosuje się tzw. ciepły montaż okien, czyli okno osadza się w warstwie ocieplenia eliminując w ten sposób mostki termiczne wokół ościeżnicy. Sposób ten nie jest tani, ale tak wbudowane okno lepiej izoluje ciepło, co zaprocentuje w przyszłości zmniejszeniem kosztów ogrzewania domu. Najpierw montowana jest sama ościeżnica, a następnie wkłada się szklane skrzydło okienne.

Kolejny etap to uszczelnienie pianką poliuretanową, która zapewni naszym oknom niezbędną izolację oraz stabilność; ochroni okno przed zmianami warunków atmosferycznych i da mu pewne osadzenie w ramie okiennej na wiele lat. Aby więc cieszyć się pięknym i wygodnym domem, zwróćmy szczególną uwagę na montaż okien. Nawet te właściwie dobrane do naszego domu stracą swoje parametry po złym zamontowaniu.

Dobór okien do domu i ich montaż jest jednym z najważniejszych elementów budowy. Dokonajmy wyboru już na etapie projektowania budynku. Zwróćmy uwagę na parametry techniczne oraz na design okien. Ważne jest i jedno, i drugie. Dopiero właściwe połączenie tych dwóch elementów zapewni nam poczucie komfortu.

Pamiętajmy również, że nie ceny decydują o jakości stolarki okiennej. Te są maksymalnie zróżnicowane. Wysoki koszt nie zawsze oznacza ogólną wysoką jakość, wysoka cena może oznaczać wyśrubowany tylko jeden z parametrów np. akustyczny. Może być i odwrotnie, nie zawsze tanie okno musi być produktem słabej jakości. Przeanalizujmy parametry i sprawdźmy, co składa się na konstrukcję konkretnego okna z oferty.