Podatek od sprzedaży działki – ile wynosi?

Średnie ceny gruntów są obecnie wyższe niż kiedykolwiek. Oznacza to, że większość transakcji sprzedaży przynosi ich dawnym właścicielom zysk. Wówczas trzeba zapłacić podatek od sprzedaży działki – lecz nie zawsze. Sprawdź, kiedy można być z niego zwolnionym oraz ile wynosi podatek od sprzedaży działki w różnych przypadkach.

Czy podatek od sprzedaży działki jest obowiązkowy?

Pod pojęciem „podatek od sprzedaży działki” można rozumieć różne typy daniny na rzecz państwa. Najczęściej w tym kontekście mówi się o podatku dochodowym – jeśli sprzedaż działki przyniesie zysk, należy jego wskazaną część oddać fiskusowi. Sprzedaż działki może być jednak również obciążona podatkiem VAT – głównie wtedy, jeśli transakcja została dokonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Podatek od sprzedaży działki dotyczy więc zarówno osób fizycznych, jak i firm. W przepisach można jednak znaleźć kilka wyjątków, które pozwalają na uniknięcie konieczności uiszczenia daniny.

Kto płaci podatek od sprzedaży działki?

Odpowiedź na pytanie, kto płaci podatek od sprzedaży działki (budowlanej, rolnej i każdej innej), jest prosta. Jest to obowiązek nakładany na sprzedającego, który na skutek tej transakcji odnotował zysk (zarobek). Kupujący również jest obciążony opłatami, ale jest to podatek od czynności cywilnoprawnych.

Warto przy tym zaznaczyć, że podatek dochodowy od sprzedaży działki należy zapłacić tylko wtedy, gdy do transakcji dojdzie przed upływem 5 lat od jej nabycia. Okres 5-letni liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił zakup. Po jego upływie można sprzedać działkę z zyskiem bez konieczności odprowadzania podatku dochodowego. Ta zasada dotyczy gruntów budowlanych, rolnych oraz w zasadzie wszystkich rodzajów nieruchomości.

Kolejnym wyjątkiem jest sytuacja, w której sprzedający działkę przeznaczy w ciągu 3 lat uzyskane w ten sposób środki na cele mieszkaniowe (np. zakup mieszkania, budowę domu). Wówczas jest zwolniony z podatku od sprzedaży działki, nawet jeśli sprzedał ją wcześniej niż po upływie 5 lat od nabycia.

Ile wynosi podatek od sprzedaży działki?

Wysokość należnej daniny zależy w znacznej mierze od typu gruntów. Ważne jest również to, kto sprzedaje działkę. Sprawdź poniżej, ile wynosi podatek od sprzedaży działki w zależności od jej rodzaju (przeznaczenia).

Działka rolna

Jaki podatek od sprzedaży działki rolnej trzeba zapłacić? Ten typ gruntów podlega opodatkowaniu PIT według stawki 19%. Warto przy tym pamiętać, że podatek naliczany jest tylko dla kwoty uzyskanego dochodu, a nie dla całej kwoty, jaką uzyskano z tytułu sprzedaży działki.

Transakcje polegające na sprzedaży działek rolnych często są jednak zwolnione z opłat. Podatek trzeba bowiem zapłacić tylko wtedy, gdy wskutek sprzedaży grunt utraci charakter rolny – czyli np. w umowie kupna-sprzedaży znajdzie się zapis, że działka rolna zostaje nabyta w celach przekształcenia jej w budowlaną.

Działka budowlana

Podatek od sprzedaży działki budowlanej dla osoby fizycznej to podatek dochodowy w wysokości 19%. Należy go rozliczyć, wypełniając deklarację PIT-39. Zwolnione z tej procedury są osoby, które sprzedadzą grunt po upływie 5 lat od jego nabycia.

Jeśli sprzedaż działki budowlanej nosi znamiona działalności gospodarczej, trzeba będzie dodatkowo uwzględnić podatek VAT według stawki 23%.

Działka ROD

W przypadku działki ROD kwestie zarówno podatków, jak i samych transakcji wyglądają zupełnie inaczej. Działki usytuowane na terenach Rodzinnych Ogródków Działkowych nie są bowiem nabywane na własność przez użytkowników, a dzierżawione. Nie ma tu więc mowy o transakcji kupna-sprzedaży, a o przeniesieniu prawa dzierżawy. W tym przypadku, jeśli działka zostanie odstąpiona z zyskiem, naliczany jest podatek dochodowy według skali podatkowej (17% lub 32% w zależności od wysokości dochodu).

W przypadku działek ROD można mówić o sprzedaży w odniesieniu do znajdujących się na jej terenie rzeczy, a więc np. altany czy tzw. nasadzeń (posadzonych roślin). O ile jednak do sprzedaży doszło po upływie 6 miesięcy od ich nabycia, nie trzeba rozliczać podatku. W przeciwnym razie uzyskany dochód należy wskazać w rocznym rozliczeniu PIT i zapłacić od niego daninę (według standardowej skali podatkowej).

Działka otrzymana w spadku

Inne zasady obowiązują także w przypadku sprzedaży działki otrzymanej w spadku. Podatek wynosi w tym przypadku 19%. Warto jednak wiedzieć, że obowiązuje tylko wtedy, jeśli do sprzedaży dojdzie w ciągu 5 lat od jej nabycia przez spadkodawcę. To istotna zmiana, ponieważ według obowiązujących do 2019 roku przepisów, aby uniknąć podatku od sprzedaży działki pozyskanej w ramach spadku, trzeba było poczekać aż 5 lat od daty śmierci spadkodawcy.

Działka przemysłowa

Jaki podatek od sprzedaży działki przemysłowej należy zapłacić? W tym przypadku obowiązują zarówno podatek dochodowy, jak i podatek VAT w wysokości 23%. Warto przy tym zaznaczyć, że za działkę przemysłową uznawany jest taki grunt, który w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego przeznaczony jest pod zabudowę przemysłową. Jeśli jednak sprzedawany jest zabudowany teren tego typu, nie trzeba odprowadzać podatku.

Działka rekreacyjna

Działka rekreacyjna może być zbywana na tej samej zasadzie co działka budowlana. Obowiązują w tym przypadku również te same zasady opodatkowania (podatek dochodowy według stawki 19%) oraz zwolnienia z konieczności zapłaty podatku. W związku z tym działkę rekreacyjną można sprzedać bez konieczności rozliczania się z fiskusem po upływie 5 lat od jej nabycia.

Do kiedy należy dokonać opłaty za sprzedaż działki?

Podatek od sprzedaży działki należy rozliczyć tak samo, jak podatek od każdego innego dochodu – a więc do końca kwietnia roku podatkowego następującego po roku, w którym dokonano transakcji. Uzyskane korzyści majątkowe wskazuje się w deklaracji PIT-39. We wskazanym terminie należy również uregulować zobowiązanie podatkowe, to znaczy wpłacić należną kwotę podatku.

Co ważne, nawet jeśli środki ze sprzedaży działki zamierzasz przeznaczyć w ciągu 3 lat na cele mieszkaniowe (co uprawnia do zwolnienia z podatku dochodowego), musisz złożyć deklarację. Wówczas należy w niej wskazać chęć przeznaczenia środków na zakup mieszkania, budowę domu itp.

Podsumowanie

Podatek od sprzedaży działki może być naliczony zawsze wtedy, gdy transakcja przynosi sprzedającemu zysk. Istnieje jednak wiele wyjątków, które pozwalają go uniknąć – jest to możliwe między innymi wtedy, gdy nieruchomość jest zbywana po upływie 5 lat od jej nabycia. Kto płaci podatek od sprzedaży działki? Ten obowiązek zawsze należy do osoby, która uzyskała dzięki temu dochód, czyli do sprzedającego. Wysokość daniny jest jednak zróżnicowana w zależności od tego, kto sprzedaje działkę i jakie jest jej przeznaczenie.