Czy świadectwo energetyczne jest obowiązkowe?

Z tego artykułu dowiesz się:

• dla kogo jest obowiązkowe świadectwo energetyczne,
• od kiedy świadectwa energetyczne będą wymagane na nowych zasadach,
• kto jest zwolniony z obowiązku i jakie są kary za brak świadectwa charakterystyki energetycznej.

Jakie zmiany w świadectwie energetycznym w 2023 roku?

28 kwietnia 2023 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy prawo budowlane. Obowiązek świadectwa charakterystyki energetycznej zostanie rozszerzony m.in. na prywatnych inwestorów - właścicieli domów jednorodzinnych i lokali mieszkalnych, którzy będą chcieli sprzedać lub wynająć nieruchomość. Wcześniej świadectwo energetyczne przy sprzedaży mieszkania lub domu co do zasady nie było konieczne; zmieni się to po wejściu nowych przepisów w życie.

Zmiany dotyczą również informacji, które właściciel sprzedawanej nieruchomości będzie musiał zawrzeć w ogłoszeniu. Do tej pory, jeśli właściciel posiadał już świadectwo charakterystyki energetycznej przy sprzedaży mieszkania lub domu, był zobowiązany do podania w ofercie wskaźnika rocznego zapotrzebowania na energię końcową. Podobnie było w przypadku najmu nieruchomości. Po wejściu zmian w życie właściciel sprzedawanej lub wynajmowanej nieruchomości będzie musiał podawać w ogłoszeniu wskaźnik rocznego zapotrzebowania na energię użytkową, nieodnawialną energię pierwotną, energię końcową, a nawet - udział OZE w rocznym zapotrzebowaniu na energię końcową i jednostkową wielkość emisji CO2. Tym samym w ogłoszeniu trzeba będzie umieścić szereg informacji zawartych w świadectwach charakterystyki energetycznej budynku. 

Jaki jest cel ustawy?

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego w sprawie charakterystyki energetycznej budynku wymusza na państwach członkowskich implementację postanowień oraz wprowadzenie obowiązku posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej. Celem zmian jest promowanie budownictwa efektywnego energetycznie oraz zwiększanie świadomości społecznej, jeśli chodzi o możliwość uzyskania oszczędności energii w budynkach. 

Sprawdź również: Dyrektywa EPBD i ustawa o termomodernizacji: przygotuj się już teraz

Kto ma obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej?

Część osób może się zastanawiać, czy świadectwo charakterystyki energetycznej jest obowiązkowe już w tym momencie, przed wejściem w życie nowych przepisów. Zgodnie z obecną wersją ustawy świadectwo efektywności energetycznej jest wymagane dla budynków, które zostały wybudowane po 2009 r. Po wejściu w życie zmian do posiadania świadectwa będą zobowiązani również inwestorzy indywidualni, a kopia świadectwa będzie musiała zostać dołączona do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie. Oprócz tego mieć świadectwo energetyczne będą musieli również właściciele domów lub mieszkań na sprzedaż czy wynajem - konieczne będzie przekazanie świadectwa nabywcy lub najemcy. Wcześniej było to obowiązkowe jedynie na wyraźne życzenie drugiej strony.

Po zmianie przepisów świadectwa energetyczne obowiązują również w sytuacji, gdy budynek wprawdzie nie będzie wynajmowany ani sprzedawany, ale został wybudowany przed 2009 r. i wykonane zostaną w nim prace modernizacyjne, zmieniające charakterystykę energetyczne budynku. 

Warto mieć też świadomość, że świadectwo energetyczne jest potrzebne przy ubieganiu się o wsparcie z programu Moje Ciepło. Z kolei przy ubieganiu się o dofinansowanie z programu Czyste Powietrze na tzw. głęboką termomodernizację konieczne jest przeprowadzenie audytu energetycznego. 

Kto jest zwolniony ze świadectw charakterystyki energetycznej?

Jeśli chodzi o świadectwo charakterystyki energetycznej, ustawa przewiduje również szereg wyjątków, kiedy posiadanie świadectwa nie będzie obowiązkowe. Ministerstwo Rozwoju i Technologii podaje, że zwolnieni z obowiązku będą inwestorzy indywidualni, którzy wybudują domy mieszkalne o powierzchni do 70 mkw. - pod warunkiem, że powstały w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. 

Oprócz tego z obowiązku posiadania świadectwa będą zwolnieni również właściciele budynków:

• mieszkalnych, ale przeznaczonych do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku,
• podlegających ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,
• będących miejscami kultu religijnego i/lub działalności religijnej,
• przemysłowych i gospodarczych niewyposażonych w instalacje zużywające energię, z wyłączeniem instalacji oświetlenia wbudowanego,
• gospodarstw rolnych o wskaźniku EP, określającym roczne zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną, nie wyższym niż 50 kWh/m2/rok.

Kiedy trzeba sporządzić świadectwo charakterystyki energetycznej budynku?

Obowiązek sporządzenia świadectwa energetycznego powstaje z chwilą zakończenia budowy. Dokument należy dołączyć do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o pozwolenie na użytkowanie. Właściciele mieszkań i domów będą musieli mieć świadectwo energetyczne również przed dokonaniem transakcji sprzedaży nieruchomości lub przed jej wynajęciem - dokument należy dołączyć do umowy. 

Jak długo ważne jest świadectwo charakterystyki energetycznej?

Zgodnie z przepisami, świadectwo energetyczne jest ważne przez okres 10 lat - i nie zmieni się to również po wejściu w życie nowelizacji ustawy. Należy jednak przy tym zaznaczyć, że świadectwo straci ważność, jeśli zostaną przeprowadzone roboty budowlano-instalacyjne, w wyniku których zmianie ulegnie charakterystyka energetyczna budynku. Mowa o pracach modernizacyjnych, takich jak np. wymiana stolarki, ocieplenie czy wymiana źródła ciepła. 

Na czym polega świadectwo energetyczne budynku?

Czym jest świadectwo efektywności energetycznej? To dokument określający wielkość zapotrzebowania na energię niezbędną do zaspokojenia potrzeb energetycznych związanych z użytkowaniem budynku lub części budynku. Mowa m.in. o energii na potrzeby ogrzania domu, przygotowania ciepłej wody użytkowej, chłodzenia i wentylacji, a w przypadku budynków niemieszkalnych - również oświetlenia. Dzięki informacjom, które zawiera świadectwo charakterystyki energetycznej, właściciel, najemca lub użytkownik budynku mogą określić orientacyjne roczne zapotrzebowanie na energię. To z kolei umożliwia także wstępne przewidzenie kosztów, jakie trzeba będzie ponieść w ciągu roku.

Obecnie świadectwo jest wystawiane w formie papierowej i opatrzone numerem, który został wpisany w centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków. Rejestr świadectw energetycznych prowadzi Minister Rozwoju i Technologii. Po wejściu zmian w życie świadectwo będzie można otrzymać również w formie elektronicznej. Dla właścicieli nieruchomości istotna może być także kwestia tego, ile kosztuje świadectwo energetyczne. W przypadku oceny energetycznej lokali mieszkalnych trzeba przygotować się na koszt rzędu 200-400 zł; znacznie więcej trzeba będzie natomiast zapłacić za wystawienie świadectwa energetycznego dla domu jednorodzinnego. W zależności od lokalizacji nieruchomości właściciel może zapłacić nawet ok. 1000-1200 zł. 

Za brak świadectwa energetycznego może grozić kara grzywny nawet do 5000 zł. 

Czytaj więcej: Czym jest świadectwo charakterystyki energetycznej?

Obowiązkowe świadectwo energetyczne: podsumowanie

Po zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków i ustawy Prawo budowlane obowiązkowe świadectwo charakterystyki energetycznej będzie wymagane w znacznie większej liczbie przypadków. Oprócz budynków wybudowanych po 2009 r. obowiązek dołączenia świadectwa będzie obejmować m.in. właścicieli nieruchomości na sprzedaż lub wynajem (wcześniej nie było to obligatoryjne, chyba że wymagała tego druga strona umowy). Świadectwo energetyczne budynku będzie obowiązkowe również wtedy, gdy w budynku wybudowanym przed 2009 r. przeprowadzone zostaną prace modernizacyjne. Wydanie świadectwa dla budynku lub jego części poprzedza audyt energetyczny, który jest przeprowadzany przez specjalistę wpisanego do centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków.