Czym jest świadectwo charakterystyki energetycznej?

Z tego artykułu dowiesz się:

• co to jest świadectwo energetyczne mieszkania i budynku,
• co powinno zawierać przykładowe świadectwo energetyczne,
• kto jest zobowiązany do sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej i ile to kosztuje.

Świadectwo charakterystyki energetycznej i świadectwo energetyczne: definicje

Od momentu, gdy rząd zapowiedział wprowadzenie nowych przepisów, wiele osób może zastanawiać się, co to jest świadectwo energetyczne budynku, w jakim celu się je sporządza i kto jest do tego zobowiązany. Warto zacząć od definicji - zgodnie z z przepisami ustawy o charakterystyce energetycznej budynków, świadectwo charakterystyki energetycznej to dokument określający wielkość zapotrzebowania na energię niezbędną do zaspokojenia potrzeb energetycznych związanych z użytkowaniem budynku lub części budynku.

Mowa zarówno o ogrzewaniu, jak i przygotowywaniu ciepłej wody użytkowej, chłodzeniu i wentylacji, a w przypadku budynków użytkowych - również o oświetleniu. Informacje, które zawiera świadectwo charakterystyki energetycznej budynku, umożliwiają jego właścicielowi (ewentualnie najemcy lub użytkownikowi) określenie orientacyjnego rocznego zapotrzebowania na energię. To z kolei pozwala wstępnie oszacować koszt utrzymania związany ze zużyciem energii. Celem wprowadzenia obowiązku sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynku jest promowanie budownictwa efektywnego energetycznie, a ponadto - zwiększanie świadomości społecznej w zakresie możliwości uzyskania oszczędności energii w budynkach. 

Obowiązek sporządzenia charakterystyki energetycznej budynku lub części budynku został wprowadzony już kilkanaście lat temu - ale obejmuje wyłącznie domy jednorodzinne wybudowane po 2009 r. Nowelizacja ustawy o charakterystyce energetycznej, która zacznie obowiązywać od 28 kwietnia 2023 r., powoduje jednak, że posiadanie świadectwa charakterystyki energetycznej będzie konieczne m.in. również w przypadku sprzedaży lub najmu budynku. Do tej pory ten obowiązek był jedynie teoretyczny. 

Jaki zakres prac obejmuje termomodernizacja budynku?

Na mocy nowych przepisów sporządzenie świadectwa energetyczne w 2023 r. będzie obowiązkowe także dla budynków, które wprawdzie nie są przedmiotem transakcji, ale zostały wybudowane przed 2009 r. i zostaną zmodernizowane. 

Czym jest termomodernizacja i jaki zakres prac obejmuje? Przez termomodernizację należy w tym wypadku rozumieć wszelkiego rodzaju modyfikacje, dzięki którym możliwe będzie ograniczenie strat ciepła do minimum. Mowa m.in. o ociepleniu ścian zewnętrznych budynku, a także dachu i stropodachu, jak i uszczelnieniu stolarki okiennej oraz drzwiowej (lub, jeśli zachodzi taka konieczność, wymianie na taką o lepszych parametrach).

Ponadto do prac termomodernizacyjnych zalicza się również wymianę instalacji grzewczej lub urządzenia grzewczego. Warto zresztą pamiętać, że w ramach termomodernizacji budynku wykonuje się także pomniejsze prace, takie jak modernizację systemu wentylacji i klimatyzacji, wewnętrznych kanałów oświetlenia czy usprawnienia w obrębie instalacji wewnętrznych. Nie można też zapominać o inwestycjach w odnawialne źródło energii (takie jak panele fotowoltaiczne czy pompa ciepła). Przed rozpoczęciem prac termomodernizacyjnych warto jednak wykonać najpierw audyt energetyczny, który pozwoli określić, jakie działania przyniosą najlepsze rezultaty. 

Etapy przeprowadzania termomodernizacji budynku

Pierwszym etapem termomodernizacji budynku (nie licząc wspomnianego wyżej audytu energetycznego) jest ocieplenie przegród zewnętrznych poprzez ułożenie warstwy izolującej, a także uszczelnienie lub wymiana stolarki okiennej oraz drzwiowej. Do pierwszego etapu prac zalicza się też ocieplenie dachu.

Kolejnym etapem prac jest modernizacja systemu grzewczego. Obejmuje ona zarówno wymianę źródła ciepła, jak i uszczelnienie systemu.

Ostatni, trzeci etap termomodernizacji, obejmuje dodatkowe rozwiązania z zakresu energii odnawialnej. Mowa m.in. o panelach fotowoltaicznych czy pompach ciepła. Są one montowane jednak głównie w domach jednorodzinnych, choć coraz częściej wspólnoty mieszkaniowe decydują się na instalację fotowoltaiki na dachu budynku wielorodzinnego. 

Jak wygląda świadectwo charakterystyki energetycznej? Wzór

Świadectwo charakterystyki energetycznej ma formę dokumentu papierowego i zawiera numer nadany w centralnym rejestrze charakterystyki energetycznej budynku oraz podpis osoby uprawnionej do sporządzenia świadectwa. Od 28 kwietnia świadectwo będzie dostępne również w formie elektronicznej - oprócz wspomnianego numeru nadanego w centralnym rejestrze będzie musiało być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym ub. podpisem osobistym osoby uprawnionej do sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. 

Świadectwo energetyczne mieszkania lub budynku jednorodzinnego musi zawierać określone elementy. Zarówno świadectwo energetyczne domu, jak i np. świadectwo charakterystyki energetycznej mieszkania w bloku definiują te same parametry. W dokumencie znajduje się zarówno zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną (EP) jak i energię końcową (EK). Wyliczenia dla świadectwa efektywności energetycznej są podawane w kWh/m2/rok. 

Oprócz tego świadectwo energetyczne budynku zawiera takie elementy jak:

• dane identyfikacyjne budynku lub jego części,
• szczegółową charakterystykę energetyczną budynku lub jego części,
• zalecenia co do rodzaju i zakresu prac budowlano-instalacyjnych, które pozwolą na poprawę charakterystyki energetycznej domu lub mieszkania,
• objaśnienia oraz informacje dodatkowe. 

Świadectwo charakterystyki energetycznej mieszkania w bloku

Świadectwo charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym do tej pory nie było wymagane przez przepisy prawa. Od 28 kwietnia 2023 r. będzie to jednak konieczne, jeśli właściciel mieszkania będzie chciał je wynająć lub sprzedać. Oryginalne świadectwo energetyczne nieruchomości trzeba będzie dołączyć do aktu notarialnego sporządzanego przy sprzedaży lokalu. W przypadku najmu właściciel mieszkania będzie zobowiązany do przekazania najemcy kopii świadectwa efektywności energetycznej (lub wydruku świadectwa, jeśli zostało ono wcześniej przekazane właścicielowi lokalu w formie elektronicznej). 

Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku jednorodzinnego

W przypadku domów jednorodzinnych świadectwa energetyczne obowiązują w kilku sytuacjach. Po pierwsze - świadectwo charakterystyki energetycznej budynku mieszkalnego jednorodzinnego jest obowiązkowe dla domów wybudowanych po 2009 r. Po zmianie przepisów mieć świadectwo energetyczne będą musieli również - podobnie jak w przypadku mieszkań - także właściciele domów, którzy zdecydują się na ich sprzedaż lub najem. Jednocześnie warto przypomnieć, że świadectwo jest ważne przez 10 lat od jego wydania - nawet, jeśli zostało wydane przed 28 kwietnia 2023 r. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy w budynku zostaną przeprowadzone prace, w wyniku których zmianie ulegnie charakterystyka energetyczna budynku lub części budynku. 

Należy też pamiętać, że od 28 kwietnia inwestor będzie zobowiązany załączyć świadectwo charakterystyki energetycznej do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie budynku. Jednocześnie z obowiązku sporządzania świadectw energetycznych mają być wyłączone budynki mieszkalne o powierzchni zabudowy do 70 mkw., jeśli powstały w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora. 

Świadectwo charakterystyki energetycznej dla starych budynków

Warto też wspomnieć, że po zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków posiadanie świadectwa będzie konieczne również w sytuacji, gdy budynek wybudowany przed 2009 r. przejdzie w całości lub w części termomodernizację. 

Świadectwo charakterystyki energetycznej: podsumowanie

Po wejściu w życie nowych przepisów przygotowanych przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii świadectwo charakterystyki energetycznej będzie konieczne przede wszystkim przy sprzedaży lub najmie domu czy mieszkania - choć nie tylko. Warto mieć świadomość, że nowelizacja przewiduje kary za brak świadectwa energetycznego - może ona wynieść nawet do 5000 zł.