Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa: czym jest najstarsza spółdzielnia w Polsce?

Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa, znana jako WSM, stanowi kluczowy element krajobrazu mieszkaniowego Warszawy. Jako jedna z najstarszych spółdzielni mieszkaniowych w mieście, WSM odgrywa istotną rolę w zapewnianiu mieszkańcom odpowiednich warunków mieszkaniowych. Jej historia sięga początków lat dwudziestych XX wieku, a dzisiaj nadal kontynuuje misję zapewniania bezpiecznych i dostępnych cenowo mieszkań dla społeczności Warszawy. Czym właściwie jest Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa? Sprawdzamy!

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• czym jest Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa,
• jaka jest jej historia,
• z których warszawskich osiedli zasłynęła WSM.

Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa – co to jest?

Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa (WSM) to instytucja spółdzielcza założona w 1921 roku, mająca na celu zapewnienie mieszkańcom Warszawy dostępu do godnych warunków mieszkaniowych. Jest to jedna z najstarszych i największych spółdzielni mieszkaniowych w Polsce, która przez lata odgrywała kluczową rolę w budowie i zarządzaniu osiedlami mieszkaniowymi w stolicy. WSM działa na zasadzie demokratycznego udziału członków, którzy wspólnie podejmują decyzje dotyczące budowy, modernizacji i zarządzania nieruchomościami. 

WSM jest nie tylko instytucją zapewniającą mieszkania, ale stanowi także centrum aktywności społecznej i kulturalnej dla swoich członków. Poprzez organizację różnorodnych wydarzeń, warsztatów i spotkań, WSM tworzy silną wspólnotę mieszkańców. Ponadto, spółdzielnia aktywnie angażuje się w rozwój lokalnej infrastruktury i otoczenia, dbając o estetykę oraz funkcjonalność osiedli, na których działa. Budynek siedziby WSM znajduje się na Żoliborzu.

Ponad 100-letnia historia WSM

Historia Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej to opowieść o długotrwałym i burzliwym rozwoju instytucji, która wyznaczała nowe standardy w zakresie budownictwa mieszkaniowego oraz społecznego zaangażowania. Jej początki sięgają początków lat dwudziestych XX wieku, w okresie dynamicznego rozwoju ruchu spółdzielczego w Polsce. Od tamtej pory WSM odgrywała kluczową rolę nie tylko w zapewnianiu mieszkań, lecz także w kształtowaniu życia społecznego i urbanistycznego Warszawy.

Od czego się zaczęło? Początki WSM

Korzenie Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej sięgają grudnia 1921 roku, kiedy to została założona przez dwudziestu członków-założycieli, wśród których byli m.in. Jan Hempel, Bolesław Bierut czy Antoni Zdanowski. Jej powstanie miało miejsce w dynamicznym okresie rozwoju ruchu spółdzielczego w Polsce, w atmosferze zmian społeczno-politycznych. Wiodącą ideą WSM było zapewnienie robotnikom i innym warstwom społeczeństwa odpowiednich warunków mieszkaniowych. Działacze, tacy jak Jan Hempel czy Bolesław Bierut, mieli bogate doświadczenie w ruchu spółdzielczym i politycznym oraz silną determinację w realizacji swoich wizji społecznych. To właśnie ich zaangażowanie i wytrwałość pozwoliły na rozwój Spółdzielni, która wkrótce stała się ważnym graczem na warszawskim rynku mieszkaniowym.

Najważniejsze postaci w Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej

W historii WSM pojawia się wiele kluczowych postaci, które odegrały istotną rolę w rozwoju i funkcjonowaniu tej instytucji. Jedną z najważniejszych postaci był Jan Hempel, wybitny działacz polskiego ruchu robotniczego, publicysta, filozof i działacz spółdzielczy. Współpracował z Bolesławem Bierutem – spółdzielcą i działaczem komunistycznym. Kolejną ważną postacią była dr Maria Orsetti, teoretyk spółdzielczości, anarchistka i doktor nauk społecznych, która wniosła znaczący wkład w rozwój spółdzielczości mieszkaniowej. Antoni Zdanowski, działacz socjalistyczny i niepodległościowy, także pełnił istotną funkcję w organizacji. Stanisław Tołwiński, urbanista, polityk i działacz społeczny, był kolejną ważną postacią, który swój wkład wniósł w rozwój WSM. Stanisław Szwalbe, długoletni działacz lewicowego nurtu spółdzielczości i polityk PPS oraz PZPR, również należy do kluczowych postaci w historii tej instytucji. Te postacie miały istotny wpływ na kształtowanie polityki i działalności WSM, przyczyniając się do jej sukcesów i osiągnięć.

Warszawa bez WSM, czyli najbardziej znaczące działania Spółdzielni

Gdyby nie istnienie Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, krajobraz mieszkaniowy stolicy mógłby wyglądać zupełnie inaczej. W ciągu swojej ponad 100-letniej historii WSM odegrała niebagatelną rolę w kształtowaniu przestrzeni mieszkalnej Warszawy.

Jedne z najbardziej znanych i symbolicznych osiedli to:

• Osiedle Saska Kępa, które powstało w latach 30. XX wieku według projektu architekta Bohdana Pniewskiego. To osiedle stanowi doskonały przykład harmonijnego połączenia funkcjonalności, estetyki i przestrzeni zielonej;
• Osiedle Jazdów, które powstało w latach 50. XX wieku jako reakcja na zniszczenia wojenne. To nowatorskie osiedle, zaprojektowane przez Zygmunta Stępińskiego, łączyło nowoczesne podejście urbanistyczne z funkcjonalnością oraz estetyką architektoniczną;
• Osiedle Górczewska, które powstało w latach 60. XX wieku. Zaprojektowane przez zespół architektów pod kierunkiem Bohdana Wojciechowskiego, osiedle to charakteryzuje się zróżnicowaną zabudową, licznie występującymi zielenią i funkcjonalnymi przestrzeniami publicznymi.

Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa: podsumowanie

WSM odgrywa kluczową rolę w krajobrazie mieszkaniowym Warszawy jako jedna z najstarszych i największych spółdzielni mieszkaniowych w Polsce. Jej założyciele przyczynili się do kształtowania nie tylko mieszkaniowej, lecz także społecznej tkanki Warszawy. Dzięki zaangażowaniu społecznemu i innowacyjnym podejściom urbanistycznym WSM stworzyła nie tylko mieszkania, lecz również silną społeczność, która wpływa na życie mieszkańców miasta. Jej znaczący wkład w budowę osiedli, takich jak Saska Kępa, Jazdów czy Górczewska, pozostaje niezapomniany i stanowi ważny element dziedzictwa architektonicznego Warszawy.