Najważniejsze zasady zero waste i recyklingu

Filozofia zero waste obejmuje ograniczenia w ilości odpadów, recykling oraz oszczędności wynikające z mniejszego zużycia energii elektrycznej, wody i innych mediów. Marnowanie jedzenia jest obecnie bolączką naszych czasów. Aby temu zapobiec, warto pomyśleć o zero waste – maksymalnym ograniczeniu produkcji śmieci.

Najbardziej popularną formą ochrony środowiska jest recykling, czyli czynności polegające na ponownym wykorzystaniu odpadów komunalnych. Idea zero waste idealnie wpisuje się w trend, który polega na przekształceniu naturalnych surowców do produkcji nowych materiałów. Dzięki temu możemy wziąć większą odpowiedzialność za otaczające nas środowisko. Selekcja i redukcja odpadów jest doskonałym sposobem na to, aby zmniejszyć negatywny wpływ na otoczenie oraz sporo zaoszczędzić.

Zero waste – dlaczego warto? 

Coraz większa liczba osób prywatnych i przedsiębiorców prowadzi politykę ekologiczną, która opiera się na odpowiednim gospodarowaniu zasobami. Generowanie małej ilości odpadów odbywa się poprzez odpowiedzialną produkcję, świadomą konsumpcję oraz ponowne wykorzystanie materiałów lub produktów. Co oznacza termin zero waste? W dosłownym tłumaczeniu to „brak marnowania, zero śmieci”, w którym chodzi o ograniczenie przynoszonych do domu opakowań.

Zero waste – co to znaczy w praktyce? Zero waste to styl życia oparty na wytwarzaniu jak najmniejszej liczby odpadów, co znacznie sprzyja środowisku. Zero waste to ekologiczny trend, który cieszy się coraz większym zainteresowaniem w naszym kraju. Świadomość społeczeństwa w Polsce na temat negatywnego oddziaływania śmieci na środowisko rośnie z każdym dniem.

Co to jest zero waste? To życie w zgodzie z naturą, które polega na naśladowaniu zrównoważonych cykli, gdzie odrzucane materiały mogą stać się zasobami. Definicja no waste mówi o ochronie na rzecz środowiska. Polskie Stowarzyszenie Zero Waste dąży do eliminacji zanieczyszczeń i zaprzestania używania substancji chemicznych, zapobiegania marnotrawstwu jedzenia oraz pobudzania świadomości konsumentów.

Źródło zdjęcia: https://simplicite.pl/. 

Ekologiczne produkty zero waste są obecnie dostępne w sklepach ze zdrową żywnością i małych sklepikach, a także w wielu supermarketach. W takich miejscach można kupić większość rzeczy na wagę, co odpowiada filozofii zero waste.

Pomysły na recykling powinny spodobać się nawet początkującym ekologom. Wiele z nich dotyczy nadawania zużytym przedmiotom „nowego życia” i prowadzi do minimalizmu. Zamiast kupować kawę w plastikowym kubku, warto pomyśleć o termosie. Stare ubrania możemy oddać osobom bardziej potrzebującym, a nieco zużyte, bawełniane prześcieradło wykorzystać do uszycia torby na zakupy. W wielu przypadkach mamy też możliwość oszczędzania na jedzeniu. W końcu nie musimy kupować w pośpiechu, skuszeni licznymi promocjami, skoro chcemy być zero waste. Przepisy na niskobudżetowe dania są ogólnodostępne.

Produkty zero waste służą do codziennego użytku. Przykładem są naturalne kosmetyki oraz akcesoria do pielęgnacji twarzy i ciała. W ofercie wielu sklepów znajdują się także środki czystości typu proszek do prania zero waste, świece sojowe czy naturalne olejki eteryczne. Wszystkie wymienione przedmioty są pakowane w ekologiczne opakowania zero waste, które pochodzą z recyklingu.

Historia zero waste 

Styl życia pochodzi ze Stanów Zjednoczonych. Termin został użyty po raz pierwszy przez chemika dr Paula Palmera. Ideologia zero waste zyskała rozgłos pod koniec lat 90. Okazuje się, że ograniczenie śmiecenia - od zakupów, poprzez użytkowanie aż po zagospodarowanie resztek jest możliwe. Kto jest uznawany za prekursora trendu zero waste? Bea Johnson, która w 2008 roku postanowiła zmienić swoje życie i całkowicie zrezygnować z wytwarzania śmieci.

Historia pokazuje, że Amerykanka zapoczątkowała pewien eksperyment i ruch zero waste. Bea Johnson to autorka książki „Zero Waste Home”, w której znajduje się wiele praktycznych wskazówek.

Popularność zero waste

Ostatnimi czasy styl życia zero waste cieszy się coraz większym zainteresowaniem wśród osób, którym nie są obojętne losy środowiska naturalnego. Wiele gospodarstw domowych stara się dokładnie segregować odpady po konsumpcji produktów. Zastanówmy się, czy wszystkie rzeczy, które kupujemy są nam aż tak bardzo potrzebne? W polskich domach powstaje kilkanaście milionów odpadków rocznie. Tylko kilkanaście procent z nich poddawana jest recyklingowi. Być może stanowi to odpowiedź na kluczowe pytanie – dlaczego „zero waste life” stał się aż tak bardzo popularny?

Zero waste dla początkujących opiera się na metodzie małych kroków, która dotyczy ograniczeń związanych z wyrzucaniem przeterminowanej żywności, kupowaniem nadmiernej ilości ubrań czy kosmetyków. Istotne znaczenie ma wdrożenie w życie kilku podstawowych zasad zero waste. Jak zacząć wytrwale stosować metody „less waste”, które mogą wiele zmienić dla świata?

1. Pozbycie się foliowych toreb, które zazwyczaj lądują w koszu kilka minut po powrocie do domu.
2. Kupowanie tylko niezbędnych rzeczy, które możemy ponownie wykorzystać typu wielorazowe sztućce, bawełniane torebki zero waste, pudełka na żywność, woreczki na zakupy zero waste, szklane słoiki.
3. Zwracanie uwagi na jakość ubrań, co pozwoli ograniczyć zaopatrywanie się w odzież ze sztucznych materiałów. W sklepach z używaną odzieżą możemy dość często znaleźć prawdziwe perełki.
4. Warto kupować produkty na wagę, dostępne luzem – bez opakowań plastikowych.
5. Torby wielokrotnego użytku są jak najbardziej „na czasie”, dlatego powinniśmy zabierać je zawsze na zakupy.
6. Zwracanie uwagi na opakowania, w których znajduje żywność.
7. Oszczędzanie wody, czyli warto zainwestować w ekonomiczne baterie i oszczędne spłuczki. Przyda się również wymiana pralki oraz zakup zmywarki.
8. Oczywiście nie należy kupować niczego pod wpływem impulsu.

Źródło zdjęcia: https://ulicaekologiczna.pl/. 

Zero waste – łazienka 

• Wielorazowe opakowania, gąbka loofah, bambusowe szczoteczki do zębów stanowią praktyczne gadżety.
• Ekologiczne kosmetyki zero waste – pasta do zębów, szampon zero waste, odżywka do włosów zero waste oraz własny proszek do prania, który warto przygotować samodzielnie z boraksu oraz węglanu sodu.
• Zamiast mydła w płynie możemy używać w kostce.
• Zero waste zakupy, czyli kupienie maszynki z wymienialną żyletką, która posłuży nam przez długi czas.
• Zatroszczmy się o oszczędzanie wody i zakręcajmy kran podczas mycia zębów czy golenia. Pamiętajmy, jakie jest zużycie wody na świecie. 
• Spróbujmy wyrabiać naturalne środki czystości.

Świetnym patentem na zero waste będzie samodzielne przygotowanie ekologicznych środków czystości - można w tym celu wykorzystać produkty na co dzień wykorzystywane w kuchni. Takie domowe środki świetnie zastępują dostępne w marketach produkty i skutecznie czyszczą powierzchnie. 

Zero waste – podróże 

W takim przypadku dbanie o zasady zero waste może być nieco trudniejsze. Przede wszystkim nie pakujmy kanapek w foliowe torebki, zamiast nich używajmy wielorazowych pojemników lub papieru śniadaniowego. Na drogę zabierzmy kubek termiczny i butelkę z filtrem. Zrezygnujmy z plastikowych sztućców na rzecz kompletu wielorazowego użytku. Pojemniki po zużytych kosmetykach napełnijmy ponownie szamponem czy żelem do mycia ciała. Ze sobą możemy też zabrać wielorazowe worki na zakupy. Podróżujmy świadomie i zmieniajmy świat na lepsze!

Zero waste – najważniejsze zasady 

Jak żyć zero waste? Przyłączmy się do ruchu twórczyni popularnego trendu Bea Johnson. Poznajmy kilka podstawowych zasad, które odpowiadają na pytanie – jak być zero waste? Kluczowe zasady zero waste możemy ograniczyć do kilku punktów. Oto piramida zero waste, która znana jest jako „zero waste 5R”:

• refuse – odmawiaj, to znaczy im więcej osób rezygnuje z przyjmowania ulotek lub picia kawy w jedorazowych kubkach, tym lepiej.
• reduce – ograniczaj, czyli odpowiedzialna konsumpcja polegająca na ograniczeniu kupowania złych jakościowo rzeczy,
• reuse – wykorzystuj ponownie, na przykład szklane słoiki,
• recycle – poddawaj recyklingowi – segregacja odpadów zgodnie z obowiązującymi normami,
• rot – kompostuj, to znaczy wybieraj produkty, które łatwo się rozkładają.

Mamy nadzieję, że powyższe vademecum zero waste zmieni życie wielu osób w Polsce. Większość zasad zero waste 5R możemy z łatwością wdrożyć i potraktować jako nowe nawyki. Niezwykle przydatne są kosze do segregacji śmieci oraz pojemniki na odpady segregowane. Nieodłącznym elementem życia w stylu zero waste jest nauka. Podczas poszukiwania ekologicznych rozwiązań zdarzają się błędy i porażki, ale nie warto się poddawać.

Na czym opiera się segregacja śmieci? Kolory pojemników znacznie ułatwiają to zadanie. Zgodnie z zero waste tips do niebieskiego kosza wrzucamy papier, żółtego – metal, plastik oraz opakowania wielomateriałowe, zielonego szkło, brązowego biodegradowalne odpady z gospodarstw domowych, a do czarnego odpady zmieszane.

Stosowanie zasad zero waste w życiu codziennym nie jest aż trudnym zadaniem. Na początek warto zrezygnować całkowicie z jednorazowych kubków, sztućców czy plastikowych słomek. Zakup materiałowej torby na zakupy, kubka termicznego oraz butelki na wodę z filtrem, do której  przelejemy kranówkę potraktujmy jako zero waste dla początkujących. Naprawiajmy zniszczone przedmioty, zamiast je wyrzucać. Ze starych mebli możemy wyczarować naprawdę wiele. Może czas zainspirować się zero waste DIY?

DIY – zrób to sam. Krok po kroku 

Zacznijmy od urządzenia naszego tarasu. Jakie meble ogrodowe DIY możemy zrobić samemu? Oryginalnym i praktycznym pomysłem są stoliki, krzesła, podłoga oraz kompostownik na balkon zbudowany z palet. Aby wykonać samodzielnie meble DIY, wystarczy kupić dobrej jakości produkty z drzewa sosnowego czy sosnowego albo wykorzystać te, które aktualnie mamy na stanie. Palety wystarczy oszlifować, zabejcować czy pomalować farbą. Przyda się również trwały i mocny impregnat.

Domowe wnętrze możemy urozmaicić za pomocą różnych ozdób DIY. Dekoracje wnętrz powinny być tanie i proste do wykonania. Czasami wystarczy zwykły papier, bibuła i serwetki, z których zrobimy oryginalny bukiet z gałązek lub dekoracyjną girlandę. Do ciekawych dekoracji zero waste design należy też własnoręcznie wykonana tablica korkowa lub wazon na kwiaty ze słoika.

Możliwości jest naprawdę wiele, podobnie jak pomysłów na odnawianie i przerabianie mebli. Dzięki oryginalnym pomysłom możemy tanim kosztem dokonać metamorfozy sypialni czy pokoju dziennego. Renowacja mebli DIY polega czasem na pomalowaniu ulubionego krzesła albo taboretu na wybrany kolor. Popularne są także meble ze sklejki DIY. Drewnopodobny materiał docenia coraz większa liczba osób, ponieważ wizualnie bardzo przypomina klasyczne drewno, zachowując walory estetyczne. 

Źródło zdjęcia: https://www.ladyofthehouse.pl/. 

Dlaczego warto ograniczyć produkcję odpadów? 

W Polsce ruch zero waste rośnie w siłę. Coraz więcej osób jest w stanie zrezygnować z jednorazowych opakowań, wybiera naturalne surowce i produkty, które poddawane są recyklingowi. Wiele gospodarstw domowych zaczyna też ograniczać zużycie wody w domu. Podejmujemy wiele działań, które są zgodne z filozofią zero waste i mają na celu chronić środowisko naturalne. Mimo to zużycie wody w domu jednorodzinnych utrzymuje się wciąż na wysokim poziomie.

Postawmy sobie kluczowe pytanie - dlaczego należy oszczędzać wodę? Dobrym powodem nie jest raczej modny trend. Polska ma dość skromne zasoby wody. Pomyślmy także o oszczędnościach, jakie możemy wprowadzić do domowego budżetu. Jak oszczędzać wodę? Przedstawiamy sprawdzone sposoby na oszczędzanie wody, które warto wprowadzić niezwłocznie w życie.

Oszczędzanie wody 

Woda jest jednym z najcenniejszych zasobów naszej planety. Jednak według szacunków wciąż zużywamy jej za dużo, a marnotrawstwo sporo kosztuje. Wodę można oszczędzać na wiele sposobów. Przede wszystkim warto przeanalizować, ile zużywamy jej w łazience, kuchni czy podczas codziennych czynności. Zmiana drobnych nawyków sprawi, że woda dosłownie przestanie przeciekać nam przez palce. Jak oszczędzać wodę?

1. Napraw nieszczelny kran.
2. Używaj jednouchwytowych baterii z perlatorem.
3. Wybierz prysznic zamiast długiej kąpieli.
4. Zakręcaj kran podczas mycia zębów.
5. Uruchamiaj tylko pełną pralkę i zmywarkę.
6. Gotuj zawsze pod przykryciem.
7. Wykorzystuj wodę ponownie.
8. Zrezygnuj z wody butelkowanej.
9. Zainwestuj w baterię termostatyczną.
10. Zakręcaj zawory wody przed dłuższymi wyjazdami.

Powyższe zasady oszczędzania wody powinny wygenerować oszczędności na wysokim poziomie.

Kompostowanie 

Kompostowanie również staje się ostatnimi czasy bardzo popularne. Jak zrobić kompostownik? W pierwszej kolejności warto zastanowić się nad zagospodarowaniem odpowiedniego miejsca. Najlepszym rozwiązaniem jest kompostownik w ogrodzie. Jego wielkość nie powinna przekraczać 120 cm wysokości oraz 150 cm szerokości.

Kompostownik domowy możemy zbudować z drewna, a jego ściany mogą być ażurowe. Takie miejsce warto osłonić od słońca i wiatru. Podłoże musi być przepuszczalne, tak by umożliwiało swobodny odpływ wody. Z czego powstaje kompost i jak kompostować? Możemy go zrobić z suchych liści, zaschniętych pędów i bylin, roślin jednorocznych, fusów z kawy, odpadków kuchennych typu fusy z herbaty czy kawy, reszki warzyw, obierki. W procesie rozkładu różnych produktów powstaje naturalny nawóz dla roślin, czyli kompost.

Czego nie wrzucać do kompostownika? Lepiej nie kompostować zbyt dużej ilości skórek z owoców cytrusowych, mięsa, kości oraz chwastów z nasionami. Kompostownik z palet jest jedną z najtańszych opcji. Nie powinniśmy mieć problemu z jego montażem.

Jak zrobić dobry kompost? Palety są odpowiednim materiałem na tego typu miejsce. Ale właściwie jak stworzyć pełnowartościowy kompost? Warstwy powinny się składać z frakcji zielonych oraz brązowych. Regularnie musimy je przerzucać, tak by napowietrzyć i pobudzić mikroorganizmy lub przesypać mieloną kredą. Budowa kompostownika na działce zazwyczaj ogranicza się do zakupu potrzebnych materiałów, takich jak drewniane paliki, płaskie deski, siatka, worek torfu. Przed rozpoczęciem prac warto wytyczyć granice i oczyścić wybrany teren.

W ogrodzie sprawdzą się również gotowe kompostowniki plastikowe, które są wytrzymałe, trwałe oraz szczelne. Polecamy wybierać produkty w kolorze czarnym, szarym lub zielonym. Obecnie na rynku dostępne są także, tzw. estetyczne termokompostowniki. Co wrzucać, czyli co można kompostować w tego typu miejscach? Liście, skoszoną trawę i miękkie korzenie roślin, ale nie wrzucamy twardych łodyg i krzewów. Jeśli chodzi o kompostownik w mieszkaniu przydaje się zwykle w kuchni.

Źródło zdjęcia: https://eneris.pl/. 

Odpowiednie przechowywanie żywności, planowanie spożycia i gospodarowanie resztkami posiłków, robienie świadomych zakupów, tak by ograniczyć powstawanie odpadów to w dużym skrócie zero waste porady. Poza tym chodzi o kompostowanie odpadów oraz dawanie przedmiotom „drugiego życia”. Jak wygląda zero waste w kuchni?

1. Kompostownik kuchenny jest ekologicznym rozwiązaniem. W taki sposób możemy pozbyć się fusów po kawie, skorupek po jajkach, obierek warzyw i owoców. Warto pomyśleć o miejscu na kompostownik do kuchni.
2. Akcesoria zero waste do kuchni – zapas ściereczek oraz ręczników bawełnianych, które z powodzeniem mogą zastąpić papierowe, wielorazowe torby, koszyki, butelki termiczne, słomki ze stali nierdzewnej, opakowania wielorazowe.
3. Woreczki na warzywa zero waste z lnu wykorzystywane są głównie na pieczywo, z bawełny organicznej na warzywa i owoce.
4. Zero waste – jedzenie mniejszej ilości mięsa, ograniczenie niektórych porcji dań, picie kranówki, polecamy także współpracę z lokalnymi bankami żywności.
5. Gotowanie zero waste bez odpadów polega na przyrządzaniu potraw z resztek. Kupujmy mniej i mądrzej.

Jak uszyć woreczki na warzywa? Możemy je przygotować w bardzo łatwy sposób. Dużą popularnością cieszą się woreczki z firanki, która zalega nam w szafie. Wystarczy stary materiał o gęstym splocie, tasiemka oraz nitka w takim samym kolorze. W każdej kuchni powinna się też znaleźć chemia gospodarcza zero waste. Płyn do mycia naczyń możemy zrobić samemu, na przykład przy użyciu gliceryny, naparu rumiankowego, glukozydu i kropel olejku eterycznego.

Zero waste a recykling – różnice 

Filozofia zero waste wiąże się w dużym stopniu z recyklingiem, który polega na odzyskiwaniu surowców z odpadów, a następnie ponownym ich wykorzystaniu. Ideologia zero waste koncentruje się bardziej na przyczynie powstawania śmieci i podejmuje działania zmierzające do ograniczenia ich produkcji.

Co to jest recykling odpadów? Dość skomplikowany proces, który wymaga użycia specjalnych maszyn na materiały odpadowe. Zazwyczaj produkty przeznaczone do ponownego wykorzystania opatrzone są specjalnym kodem.

Jaka jest więc różnica pomiędzy zero waste, a recyklingiem? Pierwszy termin odnosi się bardzo precyzyjnie do segregacji śmieci, czyli wyrzucania ich do odpowiednich pojemników oraz zrezygnowania z torebek foliowych. Jednorazowe produkty warto zamienić na torby wielokrotnego użytku, które zostały wykonane z naturalnych materiałów. Recykling wskazuje na metodę odzysku, w ramach której odpady mogą być przetwarzane na produkty.

Źródło zdjęcia: https://ada.place/pl. 

Recykling – założenia 

Co to jest recykling? Definicja określa proces, który pozwala chronić środowisko naturalne. Przetwarzanie produktów odpadowych sprzyja produkowaniu nowych wyrobów i opiera się na korzystaniu z jak najmniejszej ilości nakładów surowców naturalnych. Zastanówmy się, co to recykling w szczegółach? Procesy recyklingowe składają się z kilku elementów, takich jak rozwój innowacyjnych technologii, projektowanie towarów z surowców wtórnych, szerzenie świadomości społecznej czy odpowiednia logistyka podczas składowania i gromadzenia odpadów.

Recykling tworzyw sztucznych jest bardzo korzystny dla środowiska i odbywa się w procesie utylizacji oraz ponownego odzyskiwania z surowców, tego co możliwie najlepsze. W takim procesie produkuje się worki na śmieci, pudełka i kosze, meble ogrodowe, doniczki i wiele innych produktów. Możemy też zastanowić się nad zakupem zabawki z recyklingu dla swojego dziecka. Wielu ekologów ucieszy się również z otrzymania prezentu zero waste, który może pochodzić z recyklingu.

Głównym założeniem recyklingu jest wykorzystanie dostępnych śmieci przy jednocześnie małym nakładzie energetycznym i surowcowym. Jakie materiały można zutylizować, poddawać obróbce i ponownemu wykorzystaniu? Przede wszystkim szkło, plastik, papier oraz metale, dlatego tak bardzo ważne jest segregowanie odpadów. Proces recyklingu dzieli się na kilka etapów:

• segregacja śmieci,
• część odpadów trafia do sortowni,
• śmieci nie nadające się do obróbki bywają rozdrabniane w specjalnych młynach,
• szklane i plastikowe odpady są intensywnie czyszczone,
• śmieci mogą być przetaczane, wytłaczane i przerabiane.

Recykling w domu – praktyczne porady 

Dlaczego recykling jest ważny? Produkty z recyklingu pozwalają chronić zasoby naturalne pochodzące z przyrody i są zwykle oznaczone specjalnym znakiem, w postaci pętli Moebiusa. Przy pomocy odpowiedniej segregacji odpadów, recykling może przebiegać całkiem sprawnie:

• szkło kolorowe powinno trafiać do kontenera zielonego, ale nie należy tam wrzucać zniczy, szyb, żarówek, termometrów, monitorów,
• plastik do kontenera żółtego, do którego nie mogą trafić butelki z zawartością,
• papier powinien się znaleźć w kontenerze niebieskim, ale bez zużytych chusteczek, ręczników czy kartonów po napojach,
• odpady biodegradowalne wrzucamy do kontenera brązowego,
• tekstylia, odzież, obuwie wkładamy do specjalnych pojemników, które znajdują się w wielu punktach Polski.

W naszych gospodarstwach domowych nadal produkujemy spore ilości śmieci. Zanim trafią one do sortowni, powinniśmy je skrupulatnie segregować, tak by unikać nadmiernego zaśmiecenia naszej planety. W takim razie pamiętajmy – plastik do koloru żółtego, szkło do zielonego, papier do niebieskiego, a metal do czerwonego lub pomarańczowego. Dochodzą do tego odpady biodegradowalne, których jest całkiem sporo w domach jednorodzinnych.

Podsumujmy jeszcze w kilku słowach informacje na temat kompostownika. Jak zrobić miejsce, które służy do rozkładu odpadków kuchennych i resztek roślin? Najlepiej, by takie miejsce było zacienione, suche i znajdowało się za jakimś krzewem lub drzewkiem. Należy zwrócić uwagę, czy w kompostowniku nie jest za sucho albo zbyt wilgotno. W tym drugim przypadku trzeba usunąć zgniłe elementy ze środka. Musimy również zadbać, by kompost przerzucać z częstotliwością co dwa miesiące.

Co do kompostownika można wrzucać? Z czystym sumieniem można wkładać skórki warzyw i owoców, odpady ogrodowe czy kuchenne oraz surowe resztki organiczne. Co jeszcze powinno się znaleźć w kompostowniku? Co wrzucać? Resztki po kawie lub herbacie, skorupki, słomę, trawę też można bez problemu włożyć.