Meldunek - czy nadal obowiązuje?

Zdaniem wielu osób meldunek to relikt dawnych lat. Mimo to do tej pory rządzący nie zdecydowali się na zniesienie tego obowiązku. Warto jednak wiedzieć, że aby się zameldować, nie trzeba wcale udawać się do urzędu.

Na czym polega obowiązek meldunkowy?

Obowiązek meldunkowy nadal istnieje i obejmuje każdą osobę, która mieszka w Polsce. Oznacza to, że obowiązek obejmuje nie tylko obywateli polskich; do zameldowania się zobowiązany może być również cudzoziemiec.

Zgodnie z ustawą o ewidencji ludności, obowiązek meldunkowy może polegać na:

• zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego,
• wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego,
• zgłoszeniu wyjazdu za granicę (na okres dłuższy niż 6 miesięcy),
• zgłoszeniu powrotu z wyjazdu z zagranicy (jeśli pobyt poza granicami kraju był dłuższy niż 6 miesięcy).

Za osobę, która ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych lub nieposiadającą zdolności do czynności prawnych, obowiązku meldunkowego dopełnia rodzic, opiekun prawny lub opiekun faktyczny.

Zameldować się na pobyt stały lub czasowy można zarówno przez internet (po założeniu profilu zaufanego, za pomocą platformy ePUAP) jak i w urzędzie. Obowiązek meldunkowy może zostać dopełniony osobiście lub przez pełnomocnika. Co ważne, pełnomocnik może również dokonać formalności przez internet, o ile wcześniej otrzymał pełnomocnictwo elektroniczne (koniecznie podpisane).

Dziecko urodzone w Polsce zostanie z urzędu zameldowane przez kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt urodzenia. Z kolei w przypadku cudzoziemca urzędnik podczas meldowania nada mu również numer PESEL.

Kiedy potrzebny jest meldunek?

Zameldowanie się w miejscu pobytu stałego lub czasowego (gdy ktoś planuje pobyt w danej miejscowości w Polsce na dłużej niż 3 miesiące) jest konieczne. Najpóźniej w 30. dniu przebywania w kraju należy dokonać meldunku. Należy jednocześnie pamiętać, że obowiązek meldunku obejmuje nie tylko zameldowanie się, ale też wymeldowanie i zgłoszenie dłuższego pobytu poza granicami kraju.

Zameldowanie służy wyłącznie celom ewidencyjnym, a w dodatku obowiązek nie jest należycie egzekwowany, jednak w rzeczywistości brak meldunku może uniemożliwić skorzystanie z usług niektórych urzędów i instytucji.

Niedopełnienie obowiązku meldunkowego może mieć swoje konsekwencje na przykład w momencie, gdy dana osoba będzie chciała zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba bezrobotna. Urzędy zazwyczaj nie wymagają zaświadczenia o zameldowaniu, a jedynie oświadczenia, ale zdarza się, że urzędnik chce zweryfikować meldunek. W takiej sytuacji niezameldowana osoba nie zostanie zarejestrowana, a tym samym - nie będzie mieć prawa do ubezpieczenia zdrowotnego.

Meldunek a prawo do lokalu

Wiele osób może być przekonanych, że meldunek na pobyt stały może być jednocześnie tytułem prawnym do lokalu. W rzeczywistości jednak meldunek nie ma żadnego związku ani z prawem własności do nieruchomości, ani z prawem do mieszkania w niej. Należy zatem pamiętać, że dopiero dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu (np. umowa najmu, akt notarialny itd.) jest dokumentem, który potwierdza prawo do zajmowania nieruchomości.

Czy trzeba być zameldowanym?

Jednocześnie, mimo że meldunek służy jedynie celom ewidencyjnym, to w świetle prawa nadal obowiązuje konieczność zameldowania się w miejscu czasowego lub stałego pobytu.

Oprócz tego warto też pamiętać, że brak meldunku może przeszkodzić w dopełnieniu niektórych formalności. Oprócz wspomnianej wyżej rejestracji w urzędzie pracy nieposiadanie meldunku może uniemożliwić założenie konta bankowego czy wzięcie kredytu.

Adres zameldowania a miejsce zamieszkania

Warto również pamiętać o jeszcze jednej kwestii. Adres zameldowania wynika z przepisów prawa administracyjnego i nie musi być tożsamy z adresem zamieszkania.

Ciekawym zagadnieniem w tym kontekście może być meldunek najemcy. Taki lokator, wbrew pozorom, nie ma wcale dodatkowych praw wynikających z tego, że jego adres zamieszkania jest w danym momencie tożsamy z adresem zameldowania. To oznacza z kolei, że jeśli najemca nie przestrzega umowy najmu i stosunek prawny z właścicielem mieszkania zostanie rozwiązany, to meldunek nie chroni najemcy przed obowiązkiem opuszczenia lokalu.

Podsumowanie

Jeszcze w 2015 r. mogło się wydawać, że zniesienie obowiązku meldunkowego jest kwestią czasu. Z dowodu osobistego usunięto wtedy dane adresowe. Tym bardziej istnienie obowiązku zameldowania na pobyt stały lub czasowy może wydawać się niezrozumiałe, zwłaszcza że z faktu przebywania w danym miejscu i zameldowania pod konkretnym adresem nie przysługują dodatkowe uprawnienia.

Obowiązek meldunkowy dotyczy zarówno obywateli polskich jak i obcokrajowców. Za osobę nieposiadającą zdolności do czynności prawnych lub posiadającą ograniczoną zdolność do czynności prawnych meldunek wykonuje jej przedstawiciel ustawowy, rodzic lub opiekun. Można się spodziewać, że mimo wcześniejszych zapowiedzi i głosowi wielu ekspertów, obowiązek meldunkowy zostanie utrzymany.