Jak obliczyć odsetki od kredytu i pożyczki: wzór na odsetki Twoich zobowiązań

Obliczenie odsetek od kredytu lub pożyczki jest kluczowe dla świadomego zarządzania swoimi finansami. Dzięki prostemu wzorowi można szybko dowiedzieć się, ile kosztuje nas korzystanie z zewnętrznego źródła finansowania. Czym są odsetki kredytu hipotecznego i innych pożyczek? Jak się liczy odsetki i jaki jest wzór na obliczenie odsetek? W artykule przedstawiamy krok po kroku, jak obliczyć odsetki od zobowiązań, co pozwoli lepiej planować spłaty i unikać niespodziewanych kosztów. Dowiesz się również, jakie elementy wpływają na wysokość odsetek oraz jak można je minimalizować. Czytaj dalej!

Z tego artykułu dowiesz się m.in.:

• co to są odsetki od kredytu hipotecznego i pożyczki,
• jak obliczyć odsetki w skali roku i jak wygląda wzór na odsetki,
• jak obliczyć raty kredytu hipotecznego,
• czym jest RRSO.

Odsetki - co to jest?

Skorzystanie z kredytu wiąże się z szeregiem opłat po stronie kredytobiorcy. Odsetki to koszt, który ponosimy za pożyczenie pieniędzy od banku czy instytucji finansowej. W praktyce odsetki stanowią wynagrodzenie dla pożyczkodawcy za udostępnienie kapitału na określony czas. Oprocentowanie kredytu jest określane jako procenty od kredytu. Wysokość odsetek zależy od kilku czynników, takich jak wysokość pożyczonej kwoty, okres spłaty oraz ustalone oprocentowanie kredytu w skali roku.

Odsetki naliczane przez bank zazwyczaj płaci się w ramach regularnych rat kredytu lub pożyczki, które zwykle ustalone są jako miesięczne. Każda rata składa się z części kapitałowej, która zmniejsza zadłużenie, oraz z części odsetkowej, która stanowi koszt pożyczonych pieniędzy. Oczywiście im niższe odsetki, tym niższy koszt kredytu oraz oczywiście niższa rata do zapłaty. Natomiast większa kwota kredytu to analogicznie wyższe odsetki. 

Odsetki kredytowe - co wpływa na ich wysokość?

Wysokość odsetek w banku zależy od wielu parametrów finansowania. Wysokość odsetek jest zależna od:

• wysokości kredytu, czyli kwoty pożyczonych pieniędzy,
• okresu spłaty kredytu - im krótszy, tym niższe łączne odsetki,
• wysokości marży banku,
• stawki referencyjnej (WIBOR lub WIRON),
• rodzaju oprocentowania,
• wariantu spłaty rat - równych lub zmiennych.

Banki w Polsce oferują kredyt hipoteczny ze zmiennym, stałym lub okresowo stałym oprocentowaniem. Z największym ryzykiem wiąże się zmienne oprocentowanie, ponieważ wysokość raty może w tym przypadku wzrastać w okresie kredytowania. Odsetki bankowe będą zależeć od stawki referencyjnej, na której wysokość bank nie ma wpływu. Oprocentowanie okresowo stałe zapewnia stałą stopę przez czas wskazany w umowie kredytu - najczęściej 5 lub 7 lat, po czym zaczyna obowiązywać zmienne oprocentowanie.

Odsetki są naliczane przez bank na podstawie wskaźnika WIBOR, a ich wysokość zależy od aktualnych stóp procentowych – ustala je Rada Polityki Pieniężnej Narodowego Banku Polskiego. Najczęściej banki aktualizują oprocentowanie umów kredytowych raz na 3 miesiące, rzadziej co 6 miesięcy. Od stycznia 2023 roku mogą również stosować wskaźnik WIRON, który od 2027 roku całkowicie zastąpi WIBOR. Pierwszym bankiem, który zaproponował klientom umowy ze stawką WIRON, jest ING Bank Polski. Wysokość tego wskaźnika zmienia się każdego dnia i zależy od transakcji depozytowych, które zawierają pomiędzy sobą duże firmy, banki oraz pozostałe instytucje finansowe.

Jak obliczyć odsetki od kredytu hipotecznego?

Kredytobiorca reguluje raty kredytu co miesiąc, lecz bank nalicza oprocentowanie w stosunku rocznym, czyli wskazuje odsetki w skali roku – na podstawie sumy pozostałego do spłaty kapitału. Wraz z upływem czasu część odsetkowa ma coraz mniejszy udział w naliczanych ratach.

Jak naliczane są odsetki od kredytu przez bank? Jako iloczyn liczby dni w danym miesiącu i wysokości oprocentowania, a następnie dzieli wynik przez liczbę dni w danym roku. 

Jak liczyć odsetki od kredytu? Najłatwiej użyć w tym celu kalkulatorów kredytów hipotecznych, które banki udostępniają na swoich stronach internetowych. Wystarczy uzupełnić wszystkie wymagane pola - najczęściej będą to:

• wartość zaciągniętego kredytu,
• okres spłaty,
• wartość nieruchomości,
• rodzaj oprocentowania,
• wariant spłaty rat.

Na przybliżone obliczanie odsetek od kredytu pozwala również kalkulator zmiany oprocentowania kredytu hipotecznego, który znajdziesz na stronie UOKiK. Pokazuje on, jak zmieni się rata w zależności od wzrostu lub spadku wartości wskaźnika WIBOR. Możesz też skorzystać z kalkulatora rat kredytu hipotecznego, który uwzględnia informację o odsetkach. Do obliczeń potrzebne są następujące dane:

• wysokość bieżącej raty lub aktualne oprocentowanie,
• pozostała do spłaty kwota kredytu,
• data spłaty ostatniej raty,
• kwota nadpłaty (opcjonalnie).

Jeśli już zaciągnąłeś kredyt mieszkaniowy, wysokość odsetek znajdziesz w harmonogramie spłaty zobowiązania, który jest jednym z załączników do umowy.

Jak liczyć odsetki: wzór na raty stałe

Chcesz wiedzieć, jak obliczyć odsetki od pożyczki własnymi siłami? To całkiem proste! Zrozumienie, ile kosztuje Cię pożyczanie pieniędzy, jest kluczowe dla świadomego zarządzania swoimi finansami. Dzięki prostemu wzorowi możesz szybko dowiedzieć się, ile zapłacisz za korzystanie z zewnętrznego źródła finansowania. 

Wzór na obliczanie odsetek (raty stałe):

Odsetki = kwota kredytu × oprocentowanie × czas

Gdzie:

• kwota kredytu to inaczej kapitał kredytu, czyli suma pieniędzy, którą pożyczasz;
• oprocentowanie w skali roku to roczna stopa procentowa wyrażona jako ułamek dziesiętny (np. 5% to 0,05);
• czas to okres, na jaki pożyczka jest udzielona, wyrażony w latach. Jeśli okres jest krótszy niż rok, czas wyrażamy jako ułamek roku (np. 6 miesięcy to 0,5 roku).

Pamiętaj, że ten wzór ma zastosowanie jedynie do kredytów o ustalonym oprocentowaniu; w przypadku kredytów zmiennych, kwota odsetek będzie się różnić w zależności od aktualnej stopy procentowej.

Przykład obliczenia odsetek: 

Załóżmy, że bierzesz pożyczkę gotówkową w kwocie 10 000 zł na rok. Oprocentowanie kredytu wynosi 5%. Obliczenia wyglądają tak:

Odsetki = 10 000 zł × 0,05 × 1 rok

Odsetki = 500 zł 

Ile wyniosą odsetki? Z tego kredytu w skali roku zapłacisz dodatkowo 500 zł w formie odsetek.

Jak obliczyć odsetki od kredytu: wzór na odsetki miesięczne

Nieco inaczej wygląda wzór na odsetki od kredytu w ujęciu miesięcznym. Dzięki jego wykorzystaniu możesz wyliczyć odsetki w zależności od zmieniającego się oprocentowania. 

Jak obliczyć odsetki od pożyczki wzór:

Odsetki = kwota kredytu × oprocentowanie × liczba dni w miesiącu / liczba dni w roku

Gdzie:

• kwota kredytu to suma pieniędzy, która pozostała Ci do spłaty;
• oprocentowanie to roczna stopa procentowa wyrażona jako ułamek dziesiętny (np. 5% to 0,05);
• liczba dni w danym miesiącu, w którym liczymy odsetki
• liczba dni w danym roku, w którym liczymy odsetki

Przykład 1:

Załóżmy, że pożyczasz 10 000 zł. Oprocentowanie w skali roku wynosi 5%. Chcemy obliczyć odsetki za jeden miesiąc. Przyjmujemy, że miesiąc ma 30 dni, a rok 365.

Odsetki = 10 000 zł × 0,05 × 30 dni / 365 dni

Odsetki = 41,095 zł

Ile wynoszą odsetki od kredytu hipotecznego w tym przypadku? Według naszych wyliczeń w danym miesiącu odsetki wyniosą Cię prawie 42 zł.

Przykład 2:

Pozostało Ci do spłaty jeszcze 350 000 zł. Twój kredyt ma oprocentowanie w wysokości 7%. Obliczamy odsetki w maju, więc liczymy 31 dni, w roku mamy 365 dni.

Odsetki = 350 000 zł × 0,07 × 31 dni / 365 dni

Odsetki = 2080,82 zł

W maju zapłacisz ponad 2080 zł odsetek.

Jak obliczyć ratę kredytu hipotecznego?

Wysokość raty kredytu zależy nie tylko od kapitału i odsetek, które nalicza bank. Miesięczny koszt zobowiązania może zwiększyć:

• obowiązkowe ubezpieczenie nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych,
• pozostałe opcjonalne ubezpieczenia,
• dodatkowe produkty banku - np. rachunek osobisty,
• prowizje.

Możesz obniżyć ratę, jeśli wniesiesz wysoki wkład własny, nadpłacisz kredyt lub wykupisz dodatkowe produkty z oferty banku, które pozwalają zmniejszyć marżę. Dobrym sposobem na obniżenie wysokości miesięcznej raty może być także refinansowanie kredytu hipotecznego, czyli przeniesienie umowy do innego banku, który oferuje korzystniejsze warunki i niższą sumę odsetek.

Kredyt: odsetki, prowizje, marża i opłaty dodatkowe

Trzeba pamiętać, że dodatkowe opłaty to nie tylko odsetki. Kredyt składa się także z szeregu innych opłat, których warto być świadomym. Parametr, na który warto zwrócić uwagę przy zaciąganiu kredytu to RRSO. Ten pozwoli na określenie całkowitego kosztu kredytu.

Czym jest RRSO? RRSO, zgodnie z Ustawą o kredycie konsumenckim z 12 maja 2011 r., to wskaźnik, który objaśnia wszystkie elementy składające się na łączny koszt zobowiązania. Włącza on odsetki, prowizję, podatki, marżę, opłaty proceduralne oraz koszty usług dodatkowych, takie jak ubezpieczenia kredytu. Jest to istotny wskaźnik dla oceny kosztów kredytu lub pożyczki i pozwala na porównanie ofert różnych instytucji finansowych. W skrócie RRSO jest kluczowym terminem dla każdego kredytobiorcy, gdyż precyzyjnie określa całkowity koszt uzyskania finansowania. Nie obejmuje on jednak kosztów notarialnych ani opłat za inne produkty finansowe, co warto mieć na uwadze przed złożeniem wniosku o udzielenie kredytu.

RRSO to skrót oznaczający Rzeczywistą Roczną Stopę Oprocentowania, która wyraża procentowo całkowitą kwotę kredytu na przestrzeni jednego roku. Wysokość RRSO jest zazwyczaj wyrażona jako wartość procentowa i dotyczy różnych produktów finansowych, takich jak kredyt hipoteczny, gotówkowy czy konsolidacyjny. 

Warto pamiętać, że RRSO oraz oprocentowanie nominalne to dwa różne pojęcia. Oprocentowanie nominalne to jedna z wielu składowych kosztów całkowitych. Jest to wskaźnik procentowy, który przedstawia wysokość odsetek kredytu hipotecznego w ciągu roku. Natomiast RRSO to całkowity koszt zobowiązania, który uwzględnia nie tylko oprocentowanie, ale także inne koszty, takie jak prowizje czy opłaty dodatkowe.

Wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego a odsetki

Ustawa o kredycie hipotecznym daje kredytobiorcom prawo do nadpłaty kredytu lub jego wcześniejszej spłaty. Takie rozwiązanie pozwala zmniejszyć wysokość odsetek od kredytu - dzięki skróceniu okresu finansowania i zmniejszeniu pozostałego do spłaty kapitału. W przypadku nadpłaty kredytu hipotecznego nie trzeba opłacać ich za okres, o który umowa została skrócona. Jeśli bank już wcześniej naliczył odsetki od nadpłaty kredytu, tzn. za okres, w którym kredyt będzie już spłacony - kredytobiorca może wnioskować o zwrot odsetek.

Banki mogą ubiegać się od swoich klientów o rekompensatę za straty, które wynikają ze wcześniejszej spłaty zobowiązania. Mają takie prawo wyłącznie w przypadku, gdy kredytobiorca nadpłacił kredyt w okresie pierwszych 3 lat od daty podpisania umowy o kredyt hipoteczny.

Wakacje kredytowe a odsetki

Bank może zawiesić obowiązek spłaty odsetek, jeśli zawnioskujesz o wakacje kredytowe - najczęściej jest to możliwe raz w roku. Nie będziesz musiał opłacać odsetek w całym okresie zawieszenia płatności. Po zakończeniu wakacji należy jednak zapłacić zaległe zobowiązanie, co znacząco zwiększa wysokość raty. Aby temu zapobiec, możesz połączyć wakacje kredytowe z nadpłatą zobowiązania.

Rata stała lub zmienna a wysokość odsetek

Wysokość odsetek od pożyczki zależy też od wariantu spłaty. Równe raty kredytu hipotecznego pozwalają spłacać tę samą kwotę miesięcznego zobowiązania - w całym okresie umowy. Część kapitałowa będzie z każdym miesiącem stanowiła coraz większą część raty, a odsetki coraz mniejszą. W przypadku rat malejących raty są znacznie wyższe w początkowym okresie kredytowa – z uwagi na duży kapitał do spłaty. Następnie z każdym miesiącem spadają. Łączna wysokość odsetek w okresie finansowania będzie niższa, jeśli wybierzesz raty malejące, lecz zapłacisz wyższe raty na początku spłaty kredytu.

Co to są i jak obliczyć odsetki kredytu: podsumowanie

Wiesz już, jak obliczyć oprocentowanie kredytu, a właściwie jego odsetki. Znasz też wzór na odsetki od kredytu. Raty równe, jak i malejące niewiele tu zmienią - wystarczy bowiem, że do wzoru podstawisz kwotę, która została Ci jeszcze do zapłaty. Zdecydowanie warto wiedzieć, co to odsetki i jak je liczyć. O czym jeszcze należy pamiętać?

Wysokość odsetek zależy od kwoty kredytu, okresu spłaty, wskaźnika referencyjnego, marży banku, rodzaju oprocentowania oraz wariantu regulowania rat. Możesz zmniejszyć naliczane odsetki, jeśli zdecydujesz się na nadpłatę kredytu, wcześniejszą spłatę, zmianę rodzaju oprocentowania, refinansowanie zobowiązania, wakacje kredytowe lub zmianę trybu spłaty rat.